Τιτανικός: Πώς η κατάδυση στο ναυάγιο έγινε «όνειρο ζωής» για πλούσιους τουρίστες

Σε ολόκληρη την ιστορία του, ο άνθρωπος είχε την τάση να θεοποιεί τους εξερευνητές που ανακαλύπτουν νέους προορισμούς και θέτουν καινούρια σύνορα σε αυτά που η ανθρωπότητα έχει βιώσει. Όλοι ήθελαν να βρεθούν εκεί όπου κανείς, ή, έστω ελάχιστοι, έχουν βρεθεί. Υπό αυτό το πρίσμα, extreme «εκδρομές», όπως στον Βόρειο Πόλο, ή η κατάκτηση της υψηλότερης βουνοκορφής του πλανήτη, του Έβερεστ, αλλά ακόμα και ταξίδια στο διάστημα έγιναν εξαιρετικά δημοφιλή για τους έχοντες. Για τους πολύ λίγους, έμεινε, λοιπόν, ένα από τα λίγα ανεξερεύνητα μέρη: Ο βυθός.

Με αυτό το σκεπτικό, ότι δηλαδή λιγότεροι από 250 άνθρωποι (κατά πολύ λιγότεροι από όσους έχουν ανέβει το Έβερεστ, ή έχουν ταξιδέψει το διάστημα) είχαν την τύχη να βιώσουν την εμπειρία, διαφήμιζε η Oceangate τα «ταξίδια» στο διασημότερο ναυάγιο της ιστορίας: Αυτό του Τιτανικού. Όπως και φυσικά διαφήμιζε την αντικειμενική δυσκολία που υπάρχει -εκτός των κινδύνων- να βρεθεί κανείς στο σημείο όπου βρίσκεται ο υγρός τάφος 1.500 ανθρώπων και το, κομμένο στα δύο από τις 14 Απριλίου 1912, σκαρί του Τιτανικού που βυθίστηκε περίπου 2000 χιλιόμετρα ανατολικά του προορισμού του, της Νέας Υόρκης, όταν προσέκρουσε σε παγόβουνο. Στα 3.800 μέτρα, στα παγωμένα νερά του Βόρειου Ατλαντικού, εκεί όπου ελάχιστα (ως… κανένα) σκάφη μπορούν να φτάσουν.

Κάποιοι βλέπουν μια ειρωνεία, ή μια κατάρα σε όλο αυτό που συνέβη τώρα, με το υποβρύχιο που αγνοείται: Ο Τιτανικός ήταν το πιο αναπτυγμένο πλοίο της εποχής του, πρόσφερε μια μοναδική εμπειρία στους πλούσιους επιβάτες (της πρώτης θέσης) του να αψηφήσουν τους νόμους της φύσης ως το «αβύθιστο» και πιο γρήγορο, στο συγκεκριμένο σημείο του Ατλαντικού, μετετράπη σε τάφο. Ο Τιτάνας (έτσι ονομάζεται το υποβρύχιο της Oceangate) είναι το πιο αναπτυγμένο ιδιωτικό υποβρύχιο του κόσμου, προσφέρει μια μοναδική εμπειρία στους πλούσιους επιβάτες του να αψηφήσουν τους νόμους της φύσης και, στο ίδιο σημείο, κινδυνεύει να μετατραπεί σε υγρό τάφο. Εκτός εάν συμβεί ένα θαύμα..

Η Oceangate ήταν η μοναδική εταιρεία που πρόσφερε, σήμερα, «εκδρομές» στο ναυάγιο του Τιτανικού. Για το 2023, η εταιρεία είχε προγραμματίσει 18 καταδύσεις, όλες φυσικά το καλοκαίρι, λόγω των άγριων καιρικών συνθηκών που επικρατούν… πάντα στην περιοχή. Ωστόσο το πλάνο φαινόταν να αλλάζει, καθώς η περιοχή είχε βιώσει έναν ιστορικά άσχημο χειμώνα και αναμενόταν οι καιρικές συνθήκες να συνεχιστούν να είναι άσχημες, οπότε εξεταζόταν το ενδεχόμενο να γίνει μόνο ένα «ταξίδι», αυτό που έγινε, με την τραγική κατάληξη.

Πραγματικά exclusive: αυτό ήταν το ταξίδι στην άβυσσο όπου αναπαύεται ο Τιτανικός και οι 1500 ψυχές που παρέσυρε μαζί του. Οι υψηλοί προσκεκλημένοι αναχωρούσαν από το Νιουφάουντλαντ -περίπου 600 χιλιόμετρα από τον τόπο του ναυαγίου- με το τεράστιο ερευνητικό πλοίο Horizon Arctic, το οποίο εκτός από τις πλατφόρμες και τα τρία υποβρύχια της Oceangate (μόνο το ένα είχε τη δυνατότητα να κατέβει στο ναυάγιο), είχε όλες τις ανέσεις ενός megayacht, όπως για παράδειγμα… γυμναστήριο και σινεμά.

Ο Τιτάνας, το υποβρύχιο που κατέβαινε στον Τιτανικό, είχε χωρητικότητα 5 ατόμων, τρεις τουρίστες, οι οποίοι πλήρωναν εισιτήριο 250.000 δολαρίων έκαστος και εγκρίνονταν, μετά από μια διαδικασία συνεντεύξεων (θα έπρεπε να έχουν τις μίνιμουμ σωματικές δυνατότητες να ανεβοκατέβουν σκάλες, να σηκώσουν βάρη, να αντέξουν το κρύο και την κακουχία, καθώς και κάποιες γνώσεις ώστε να συνδράμουν στην εξερεύνηση του ναυαγίου) και δύο άτομα πλήρωμα. Η «εκδρομή» διαρκούσε περίπου 10 ημέρες, στις οποίες αναζητείτο το κατάλληλο καιρικό «παράθυρο» για να ξεκινήσει η κατάδυση (οι πρώτες δύο ημέρες ήταν εκπαίδευση και στις υπόλοιπες γίνονταν ως και 5 καταδύσεις στο ναυάγιο)

Και όταν βρισκόταν αυτό, ο Τιτάνας ξεκίναγε το μακρύ ταξίδι. Οκτώ ώρες διαρκούσε η κατάδυση στα 3.800 μέτρα, μέχρι το σημείο όπου βρίσκεται το ναυάγιο. Σε αυτές τις οκτώ ώρες, το υποβρύχιο, μήκους περίπου 8 μέτρων, παρείχε τις βασικές ανέσεις, δηλαδή καθίσματα, φαγητό, μια τουαλέτα με κουρτίνα, μουσική (η οποία ανέβαζε αυτόματα την ένταση όταν κάποιος πήγαινε στην τουαλέτα) και ταινίες on demand, θέρμανση (φυσικά) και ειδικά μηχανήματα που έκαναν τη διαδικασία αποσυμπίεσης περιττή. Από την ώρα που έφτανε εκεί, οι τουρίστες μπορούσαν να ρίξουν μια ματιά στο ναυάγιο μέσα από ένα μικρό φινιστρίνι που διέθετε ο Τιτάνας, αλλά και να χειριστούν στις οθόνες τους τις κάμερες, βλέποντας και καταγράφοντας ό,τι ήθελαν.

Η περιήγηση στο βυθό -σε βάθος μόλις 200 μέτρων από το μάξιμουμ που είχε ικανότητα να κατέβει ο Τιτάνας- διαρκούσε περίπου μιάμιση ώρα. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, ο Τιτάνας γύρναγε όλο το ναυάγιο. Κυρίως το κομμάτι της πρύμνης που είναι και το πιο ενδιαφέρον, λόγω της κατάστασής του, αφού η πλώρη βρίσκεται κάποια χιλιόμετρα μακρύτερα και είναι ένα τεράστιο περίδο συντριμμιών. Οι τουρίστες είχαν την ευκαιρία να αποτελέσουν κομμάτι της ιστορίας, καθώς συνέλεγαν στοιχεία και εικόνες που, στην επιφάνεια, θα κρατούσαν αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού για το ναυάγιο. Σε τι κατάσταση βρίσκεται; Πώς είναι το σημείο της μεγάλης σκάλας; Υπάρχουν ανθρώπινα υπολλείμματα;

Το ταξίδι στον Τιτανικό, παίρνοντας τον τίτλο του «mission specialist» από την εταιρεία είχαν κάνει την προηγούμενη τριετία αρκετοί celebrities και εκατομμυριούχοι επιχειρηματίες, μεταξύ των οποίων ένας ηθοποιός, ένας σκηνοθέτης, ένας τραπεζίτης και η σεφ Τσέλσι Κέλογκ, η οποία είπε ότι εκπλήρωσε ένα όνειρο ζωής και ότι δεν μπορούσε να σταματήσει να κλαίει από αυτά που αντίκρυσε». Η Κέλογκ, ήταν μια από τους λίγους ανθρώπους που είδαν από κοντά την πλώρη του Τιτανικού, τη «φωλιά του κορακιού» (το σημείο απ’ το οποίο ο ναύτης είδε το μοιραίο παγόβουνο) και τη διάσημη μεγάλη σκάλα, ή τουλάχιστον ό,τι έχει απομείνει από αυτή.

Οι Ρώσοι, ο… γάμος και το δικαστήριο

Στα 90s, με το ενδιαφέρον για τον Τιτανικό να έχει κορυφωθεί και καθώς υπήρχαν τόσο δεκάδες αντικείμενα για να συλλεχθούν από το ναυάγιο (από πιάτα, μέχρι προσωπικά αντικείμενα των επιβατών) καθώς και ρωσικής κατασκευής υποβρύχια που μπορούσαν να κατέβουν σε αυτό το βάθος, άρχισαν να γίνονται «εκδρομές» στον Τιτανικό. Φυσικά, δεν υπήρχε κανένας σεβασμός στο γεγονός ότι εκεί ήταν ο τελευταίος τόπος ανάπαυσης 1.500 ανθρώπων από τους εύρωστους τουρίστες και τουρίστριες που μπορούσαν να πληρώσουν τις εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια του εισιτηρίου. Μέχρι και γάμος (!) έγινε στο σημείο, καθώς το ζευγάρι απαίτησε το υποβρύχιο να «πατήσει» στο σημείο που βρισκόταν η μεγάλη σκάλα, το πιο ρομαντικό σημείο του κόσμου, μετά το hype που δημιούργησε η ταινία «Τιτανικός».

Το (πιο) κακό είναι ότι αυτές οι «επισκέψεις» έκαναν ζημιά στο ναυάγιο. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Μπάλαρντ, που «πάτησε» το υποβρύχιό του πάνω από τις κουκέτες των αξιωματικών του Τιτανικού για να απελευθερώσει το drone, τα υποβρύχια πάταγαν στο ίδιο σημείο, ή σε όποιο άλλο είχε χώρο. Φυσικά, με τα βακτήρια να τρώνε το σίδερο του Τιτανικού και την τρομακτική πίεση στα 3.800 μέτρα, το βάρος ενός υποβρυχίου ήταν το… τελευταίο που χρειαζόταν το σκαρί του πλοίου για να αρχίσει να καταρρέει με ταχείς ρυθμούς. Σε αυτό, προσθέστε ότι πολλοί επιβάτες ζήταγαν να ακουμπήσει το υποβρύχιό τους το ναυάγιο, ώστε να μπορούν να λένε ότι «άγγιξαν τον Τιτανικό».

Ο Μπάλαρντ, πολλές φορές μίλησε δημοσίως εκφράζοντας την αντίθεσή του για τον «τουρισμό» στο ναυάγιο, τόσο για λόγους ηθικούς, όσο και επειδή, όπως έλεγε, απειλείτο το ναυάγιο με πλήρη κατάρρευση. Στο «παιχνίδι» μπήκε και η εταιρεία RMS Titanic Inc, η οποία διαθέτει τα δικαιώματα του ναυαγίου (και όσων ανήκαν στο πλοίο) η οποία προσέφυγε στα δικαστήρια, ζητώντας να απαγορευθούν οι καταδύσεις, με την ελπίδα να χρησιμοποιήσει τις δικές της φωτογραφίες και τουριστικές δραστηριότητες για να συλλέξει χρήματα. Όμως το 1999 το ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ, απέρριψε την προσφυγή της.

Μέχρι το 2005, καταδύσεις με ρωσικά και αμερικανικά υποβρύχια γίνονταν αρκετές. Σε μια από αυτές, ο χειριστής «άφησε” άτσαλα το υποβρύχιο στο εμπρός μέρος του πλοίου. Μια τραγωδία αποφεύχθηκε από τύχη, όχι όμως και η ζημιά στο ναυάγιο. Αυτό, σηματοδότησε και το τέλος των τουριστικών ταξιδιών στον Τιτανικό, για 14 χρόνια. Από το 2019, οι «εκδρομές» ξανάρχισαν και πύκνωναν όσο εντείνεται η συζήτηση σχετικά με το αν ο Τιτανικός σε λίγα χρόνια θα καταρρεύσει υπό το βάρος της φθοράς και της πίεσης. Ο ιδρυτής της OceanGate, Στόκτον Ρας, έλεγε το 2020 ότι οι μισοί πελάτες του ήταν άνθρωποι που είχαν εμμονή με τον Τιτανικό, ενώ οι άλλοι μισοί ζάμπλουτοι ταξιδιώτες που γοητεύονταν από ταξίδια στο διάστημα και άλλες extreme δραστηριότητες. Η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη που από 125.000 δολάρια το 2020, φέτος το εισιτήριο εκτοξεύθηκε στα 250.000. Οι τεχνικές δυσκολίες, άλλωστε, οδήγησαν το πλάνο για έξι καταδύσεις το χρόνο σε μία κατ’ έτος.

Όμως ο Τιτάνας, το υποβρύχιο που κατέβαινε στο διάσημο ναυάγιο, ήταν γραφτό να χτυπηθεί από την κατάρα του Τιτανικού. Και το ναυάγιο, καθώς φαίνεται, θα ξαναμείνει στο βαθύ σκοτάδι της αβύσσου για αρκετά χρόνια…