Τεράστια κέρδη επιφέρει στον… «εθνικό εργολάβο» η σκανδαλώδης σύμβαση για την αγορά χαλικιού για την υπό κατασκευή εθνική οδό Πατρών-Πύργου
● Η κανονική τιμή (με την έκπτωση) είναι 2 ευρώ ανά τόνο, όμως η ΤΕΡΝΑ πληρώνει μόλις 0,13 ευρώ!
● Πάνω από 900.000 η οικονομική ζημιά για τον δήμο
● «Θα μπορούσε να παραχωρηθεί και δωρεάν [το χαλίκι]» απαντά προκλητικά η εταιρεία!
Ενα λατομείο, ένας δρόμος εθνικής σημασίας και μια σύμβαση με πολλά ερωτήματα.
Ο λόγος για τη νέα εθνική οδό Πατρών-Πύργου που κατασκευάζεται αυτή την περίοδο. Από τη μία πλευρά έχουμε την εταιρεία ΤΕΡΝΑ Α.Ε. που συμμετέχει στο έργο.
Από την άλλη έχουμε ένα λατομείο στην Ηλεία από το οποίο η εταιρεία ΤΕΡΝΑ Α.Ε. προμηθεύεται το απαραίτητο χαλίκι, έχοντας συνάψει πριν από λίγο καιρό σχετική σύμβαση με τη Δημοτική Επιχείρηση Πύργου Α.Ε.-ΟΤΑ που διαχειρίζεται το λατομείο.
Πού είναι το πρόβλημα;
Στην ιδιαίτερα χαμηλή τιμή με την οποία η εταιρεία προμηθεύεται το υλικό, την ώρα που ακόμα και ο ίδιος ο Δήμος Πύργου το αγοράζει από τη δημοτική επιχείρηση σε τιμή κατά πολύ υψηλότερη. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Πριν από κάποια χρόνια συστάθηκε η ανωτέρω δημοτική εταιρεία (ΔΕΠ Α.Ε.-ΟΤΑ) και, σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ, μεταξύ των αρμοδιοτήτων της ήταν και η εκμετάλλευση του λατομείου που βρίσκεται στη θέση «Βαθύ Λαγκάδι» ή «Βρυολάγκαδο» της δημοτικής κοινότητας Ελαιώνα του Δήμου Πύργου αλλά και των υπόλοιπων λατομικών ζωνών της ευρύτερης περιοχής.
Ολο το προηγούμενο διάστημα διάφοροι εργολάβοι προμηθεύονταν αμμοχάλικο από το λατομείο πληρώνοντας το σχετικό αντίτιμο στη δημοτική εταιρεία.
Η τιμή αγοράς ήταν 2,75 ευρώ ο τόνος (για χαλίκι κατηγορίας GA 85) και θα μειωνόταν κατά 0,30 ευρώ για το κόστος εξόρυξης και κατά 0,45 ευρώ για το κόστος φόρτωσης, στην περίπτωση που οι συγκεκριμένες εργασίες γίνονταν από τους εργολάβους και όχι από τους υπαλλήλους της δημοτικής εταιρείας, γεγονός που σημαίνει ότι η τιμή υπό αυτές τις προϋποθέσεις έπεφτε στα 2 ευρώ τον τόνο.
Πριν από λίγο καιρό, πιο συγκεκριμένα τον περασμένο Απρίλιο, δημοσιεύτηκε η απόφαση του Δ.Σ. της δημοτικής επιχείρησης σύμφωνα με την οποία έκανε δεκτή την πρόταση της εταιρείας ΤΕΡΝΑ να εγκαταστήσει δικά της μηχανήματα στο λατομείο και να πραγματοποιεί εξόρυξη χαλικιού και φόρτωση στα φορτηγά της. Η σύμβαση αφορούσε 500.000 τόνους χαλικιού. Θα περίμενε κανείς πως η τιμή σε αυτή την περίπτωση θα ήταν 2 ευρώ ο τόνος (αφού η εξόρυξη και η φόρτωση γίνονταν από την εταιρεία), ωστόσο τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
Σύμφωνα με τη σύμβαση, «το ποσό που θα πληρώνει η ΤΕΡΝΑ προς τη ΔΕΠ Α.Ε.-ΟΤΑ θα είναι 0,13 ευρώ ο τόνος αυτούσιου υλικού στο οποίο προστίθενται το κόστος εξόρυξης (0,70 ευρώ ο τόνος), το κόστος φόρτωσης (0,70 ευρώ ο τόνος) και το κόστος διαλογής (0,75 ευρώ ο τόνος)», όπερ σημαίνει ότι το κόστος, σύμφωνα με την εταιρεία, θα έφτανε στα 2,33 ευρώ ανά τόνο. Ωστόσο οι τιμές εξόρυξης και φόρτωσης που κοστολογούσε η εταιρεία ήταν αρκετά μεγαλύτερες από αυτές του δήμου, γεγονός που είχε αντίκτυπο στην τιμή του αυτούσιου υλικού, μια τιμή η οποία ήταν εξαιρετικά χαμηλή, καθώς την ίδια ώρα άλλοι εργολάβοι που προμηθεύονταν το ίδιο υλικό το αγόραζαν (με την έκπτωση) στα 2 ευρώ. Αρκεί να αναφέρουμε ότι και ο ίδιος ο Δήμος Πύργου το ίδιο υλικό το αγόραζε προς 1,78 ευρώ τον τόνο.
Η σύμβαση είχε διάρκεια 18 μηνών «με επαναδιαπραγμάτευση των όρων της σύμβασης» και η ΤΕΡΝΑ ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει 32.500 ευρώ στη ΔΕΠ Α.Ε. «ως εγγύηση και θέληση καλής συνεργασίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω απόφαση έγινε δεκτή μόνο από 4 μέλη του Δ.Σ. της δημοτικής εταιρείας. Τα άλλα 3 δεν πάτησαν καν το πόδι τους στη συνεδρίαση.
Αντιδράσεις
Η κίνηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις στους ντόπιους εργολάβους και λίγο καιρό αργότερα κοινοποιήθηκε στη ΔΕΠ Α.Ε. αλλά και στην Επιτροπή Ανταγωνισμού εξώδικο από άλλη εταιρεία με το οποίο διαμαρτυρόταν για την ιδιαίτερη μεταχείριση που απολάμβανε η ΤΕΡΝΑ. Πιο συγκεκριμένα στο εξώδικο γινόταν εκτενής αναφορά στην τιμολόγηση της ΔΕΠ Α.Ε. για το υλικό σε σχέση με τους άλλους εργολάβους και στο ποσό που δινόταν στην ΤΕΡΝΑ, κάνοντας λόγο για «σκανδαλώδη παρανομία».
Χαρακτηριστικά το εξώδικο ανέφερε τα εξής: «Για εσάς (σ.σ. εννοεί τη ΔΕΠ Α.Ε.) είναι αδιάφορο το κόστος εξόρυξης και φόρτωσης καθώς αυτό γίνεται με ίδια μέσα της εταιρείας ΤΕΡΝΑ, ενώ διαλογή δεν προβλέπεται καθώς στη σύμβαση που υπογράψατε ρητά αναφέρεται ότι “η τιμολόγηση των υλικών θα γίνεται σύμφωνα με την από 18 Απριλίου 2023 απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΠ Α.Ε. με έκπτωση εξαιτίας του ότι ο πελάτης θα πραγματοποιεί την εξόρυξη και φόρτωση με δικά του μέσα, δηλαδή 0,13 ευρώ τον τόνο”. Ουδεμία πρόβλεψη για διαλογή υπάρχει και ούτε υπήρχε αναγκαιότητα γι’ αυτήν αφού το χαλίκι είναι αυτούσιο».
Ζημιές
Στο ίδιο εξώδικο γινόταν λόγος και για την οικονομική ζημιά του δήμου μέσα από αυτή τη σύμβαση, η οποία υπολογιζόταν κοντά στο 1 εκατ. ευρώ και αυτό επειδή ο δήμος πληρώνει χρήματα στο Δημόσιο σε ετήσια βάση για τη χρήση του λατομείου. Ειδικότερα το λεγόμενο πάγιο τέλος ανέρχεται σε 45.000 ευρώ τον χρόνο για 150.000 τόνους χαλικιού και αυξάνεται αναλογικά στην περίπτωση που οι τόνοι είναι περισσότεροι.
Εν προκειμένω η σύμβαση με την ΤΕΡΝΑ αφορούσε μισό εκατομμύριο τόνους χαλικιού, γεγονός που σημαίνει ότι η ζημιά ξεπερνούσε τις 900.000 ευρώ (υπολογίζοντας την τιμή των 2 ευρώ ανά τόνο -όπως αγόραζαν όλοι οι εργολάβοι- μείον την τιμή 0,13 ανά τόνο μόνο για την ΤΕΡΝΑ).
H παραδοχή της εταιρείας
Η επικοινωνία που είχε η «Εφ.Συν.» με την εταιρεία επιβεβαίωσε πλήρως το ρεπορτάζ μας. Πιο συγκεκριμένα η ΤΕΡΝΑ, αφού αναφέρεται σε έργο «εθνικής σημασίας», σημειώνει: «Ο χώρος του λατομείου Ελαιώνα ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο (όπως σημειώνεται και στο άρθρο 12.2.3 i της Σύμβασης Πώλησης), συνεπώς θα μπορούσε να δοθεί στον Παραχωρησιούχο δωρεάν για την κάλυψη των αναγκών του έργου. Εντούτοις, λόγω περιορισμένου χρόνου, επιλέχθηκε από την εταιρεία η λύση της απευθείας Σύμβασης Πώλησης με την ΔΕΠΑΕ ΟΤΑ για την προμήθεια υλικού επιχώσεων στην τιμή 0,13 €/Τn.
»Σημειώνεται ότι η εξόρυξη του υλικού γίνεται από την ΤΕΡΝΑ με ίδια μέσα και κόστος, ενώ σε συνεννόηση με τον Δήμο, πραγματοποιούνται και αντισταθμιστικά έργα στην περιοχή. Το υλικό που προμηθευόμαστε χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη μέρους των αναγκών του έργου, και συγκεκριμένα μόνο για την κατασκευή επιχωμάτων του Αυτοκινητόδρομου και όχι για τις ανώτερες στρώσεις έδρασης των οδοστρωμάτων ή τις στρώσεις των οδοστρωμάτων (3 Α) για τα οποία προβλέπονται επίλεκτα υλικά από άλλες πηγές. Τα υλικά ζυγίζονται με ευθύνη της ΔΕΠΑΕ ΟΤΑ. Για κάθε φορτίο εκδίδεται το αντίστοιχο Δελτίο Αποστολής ενώ στο τέλος κάθε μήνα εκδίδονται τα σχετικά Τιμολόγια Πώλησης. Μέχρι σήμερα έχουν χρησιμοποιηθεί περίπου 100.000 Τn υλικού επίχωσης».
Aπό την απάντηση της ΤΕΡΝΑ προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα αλλά και ερωτήματα.
Πρώτον, η φράση «θα μπορούσε να δοθεί στον Παραχωρησιούχο δωρεάν για την κάλυψη των αναγκών του έργου» είναι λίγο… αποικιοκρατική στο ύφος της, καθώς αφήνει την υπόνοια ότι η εταιρεία κάνει… χάρη στον δήμο που δεν παίρνει το υλικό εντελώς τζάμπα. Εν συνεχεία επιβεβαιώνεται η τιμή στα 0,13 ευρώ ανά τόνο και αναφέρεται επίσης ότι το υλικό «χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη μέρους των αναγκών του έργου». Ωστόσο εδώ υπάρχουν ερωτήματα.
Η «Εφ.Συν.» έχει στην κατοχή της τιμολόγιο της εταιρείας με ημερομηνία 10 Αυγούστου 2023 για μεταφορά αμμοχάλικου και ως τόπος προορισμού αναγράφεται η λέξη ΜΟΤΟΚΡΟΣ. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι, ενώ το τιμολόγιο φαίνεται να έχει εκδοθεί κανονικά, δεν αναγράφεται πουθενά η τιμή του προϊόντος. Το ερώτημα είναι ποιο τμήμα τού «εθνικής σημασίας» έργου είναι το μοτοκρός στο οποίο πήγαινε το αμμοχάλικο.
Ερωτήματα προκύπτουν επίσης για τα «αντισταθμιστικά έργα στην περιοχή σε συνεργασία με τον δήμο». Ποια είναι αυτά και με βάση ποιες συμβάσεις υλοποιούνται; Και τι δουλειά έχει ο δήμος στην προκειμένη περίπτωση όταν το λατομείο το διαχειρίζεται η ΔΕΠ Α.Ε.-ΟΤΑ; Ρωτάμε μιας και οι πληροφορίες από την περιοχή λένε ότι στο χωριό Ελαιώνας όχι μόνο δεν έχει υπάρξει ούτε ένα αντισταθμιστικό έργο, αντιθέτως κυκλοφορούν φήμες ότι η ΤΕΡΝΑ έχει ζητήσει επέκταση του λατομείου ώστε να εκμεταλλευτεί και άλλα σημεία του.
