Τα τελευταία πέντε χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη κρίση μέχρι τώρα στην ιστορία της. Έχει εισέρθει σε έναν φαύλο κύκλο χρεών των κρατών μελών της και συνεχώς ερευνά τρόπους για την έξοδο από την δίνη της οικονομικής κατάρρευσης και την είσοδο στις προοπτικές ανασυγκρότησης. Η δημοσιονομική κρίση απειλείται από το ενιαίο νόμισμα αλλά και από την ίδια την ενοποίηση της Ευρώπης.
Η ενιαία αγορά και το πρόγραμμα του ευρώ έχουν φτάσει στα όριά τους όσον αφορά την βελτίωση των οικονομικών συνθηκών. Η ευρωζώνη έχει διχοτομηθεί σε δύο κατηγορίες κρατών : στα Βόρια κράτη-μέλη που παρουσιάζουν υψηλό ανταγωνισμό και μπορούν να πετύχουν και στα Νότια κράτη μέλη που εμφανίζουν συνεχώς υψηλά ελλείμματα και οι οικονομίες τους καταρρέουν συνεχώς. Αν οι χώρες μέλη αποκλίνουν ακόμα περισσότερο τότε το χάσμα θα διευρυνθεί και η Ευρώπη θα καταρρεύσει.
Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι υπάρχει πτώση υποστήριξης προς την Ε.Ε. από χώρες που βρίσκονται σε καθεστώς κρίσης, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ιταλία. Αμφισβητούμενη υποστήριξη όμως υπάρχει ακόμα και ανάμεσα στα ισχυρά κράτη- μέλη, καθώς η Γαλλία και η Βρετανία βρίσκονται σε φάση αποχωρισμού από την Γερμανία. Οι κοινωνικοί και πολιτικοί δεσμοί μεταξύ των χωρών έχουν αρχίσει να φθίνουν και η ενότητα που επικρατούσε διαλύεται .Μήπως αυτό είναι προπομπός κατάρρευσης; Η ιστορία θα δείξει.
Οι πολίτες της Ε.Ε. έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στα ιδεώδη της ενοποίησης. Προσπαθούν να αγωνιστούν για το δικό τους έθνος, να υποστηρίξουν την πολιτική της χώρας τους και να αφοσιωθούν αποκλειστικά στις εγχώριες πολιτικές ανασυγκρότησης. Δεν είναι τυχαίο που κάθε χώρα στο εξωτερικό θέτει ως κριτήριο για την πρόσληψη ατόμων, την πολύ καλή γνώση της αντίστοιχης εθνικής γλώσσας. Επομένως οι πολίτες της Ε.Ε. προσπαθούν να κοιτάξουν το εθνικό συμφέρον και όχι το ευρωπαϊκό συμφέρον, με αντίκτυπο την έλλειψη εμπιστοσύνης προς την Ευρωπαϊκή Ενότητα.
Όλα τα παραπάνω μπορούν αν αποδειχτούν κριτήρια κατάρρευσης της Ε.Ε., όμως μπορούν να αντιστραφούν και να γίνουν κριτήρια ανασυγκρότησης της Ευρώπης. Το καλύτερο όπλο για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι οι πολίτες των κρατών μελών να νιώσουν ότι η Ευρώπη τους προστατεύει και ότι αξίζει με την σειρά τους να την προστατεύουν εξίσου. Αν το χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου εξισορροπηθεί και γεφυρωθεί και οι αντιθέσεις στην ανταγωνιστική ικανότητα μεταξύ των ηγεμόνων των κρατών μελών μηδενιστούν, τότε η ευρωπαϊκή οικονομία θα εκσυγχρονιστεί. Η Ευρώπη πλέον θα αντιπροσωπεύει πάνω από 27 διαφορετικές εθνικές λύσεις.
Κλείνοντας αν η Ευρώπη υιοθετήσει σχέδια ισχυρής ώθησης της οικονομίας όπως η τραπεζική και δημοσιονομική ένωση και βελτιώσει τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, τότε θα οδεύει προς την έξοδο από τον φαύλο κύκλο. Αν δώσει έμφαση στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε χώρας-μέλους και βρει λύσεις ανάπτυξης μέσα από τις επενδύσεις, την μείωση της ανεργίας, το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και την σταθεροποίηση των οικονομιών, τότε αυτό θα σημάνει μία θετική εξέλιξη στην προσπάθεια ανασυγκρότησης. Παντοτινό όραμα άλλωστε της Ε.Ε. ήταν και είναι η ευελιξία και η βιωσιμότητά της.
Ευγενία Καραντζά
