Γράφει ο κ. Γιώργος Φούρλας, Λογοθεραπευτής, Εξειδικευμένος Θεραπευτής Τραυλισμού και Διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Θεραπείας Τραυλισμού ( www.travlismos.gr )
Γιώργος Φούρλας, Λογοθεραπευτής, Εξειδικευμένος Θεραπευτής Τραυλισμού και Διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Θεραπείας Τραυλισμού
Τι είναι η αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή
Η αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή (ΑΓΔ) είναι μια δια βίου κατάσταση, που συνήθως γίνεται αντιληπτή για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία . Επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το παιδί ή ο ενήλικος κατανοεί και παράγει λόγο. Εκτιμάται ότι είναι το αποτέλεσμα της συνέργειας οργανικών, γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή, εάν δεν εντοπιστεί εγκαίρως, ώστε το παιδί να λάβει έγκαιρη και κατάλληλη υποστήριξη, μπορεί να επηρεάσει την επικοινωνία , τη σχολική μάθηση την κοινωνική αλληλεπίδραση και τη λειτουργικότητά του. Στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή μπορεί να περιορίσει την καθημερινή επικοινωνία, την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την απασχόληση και την ποιότητα ζωής.
Σε μια σχολική τάξη με 25 παιδιά, 2 παιδιά θα έχουν αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή. Τα παιδιά με ΑΓΔ μπορούν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες με:
- την προσοχή , τη μνήμη και τη γλωσσική επεξεργασία κατά την προφορική επικοινωνία, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να κατανοήσουν αυτό που ακούν, ιδιαίτερα όταν δίνονται πληροφορίες πολλές μαζί
- την κατανόηση οδηγιών, ερωτήσεων και περιγραφών ή αφηγήσεων
- την κατανόηση και χρήση λεξιλογίου
- την προφορική διατύπωση αυτού που θέλουν να πουν, επειδή δυσκολεύονται να οργανώσουν τη σκέψη τους, να βρουν τις κατάλληλες λέξεις και να σχηματίσουν γραμματικά ολοκληρωμένες προτάσεις.
- την κοινωνική αλληλεπίδραση , την κατανόηση των προθέσεων του συνομιλητή τους, τη συμμετοχή σε συζητήσεις, την κατανόηση του χιούμορ και εκφράσεων που δεν λέγονται με την κυριολεκτική τους σημασία, όπως οι παροιμίες και οι μεταφορές
- τη χρήση της γλώσσας για να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα και για να ρυθμίσουν θέματα που σχετίζονται με την αλληλεπίδρασή τους με άλλους.
Τα παιδιά με ΑΓΔ συχνά ματαιώνονται, εκνευρίζονται, θυμώνουν ή αποσύρονται από την επικοινωνία όταν οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν. Πολλά από τα συμπτώματα της αναπτυξιακής γλωσσικής διαταραχής εμμένουν κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή, επηρεάζοντας τη λειτουργική επικοινωνία και την ποιότητα ζωής.
Αλήθειες για την αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή
- Η αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή ήταν προηγουμένως γνωστή ως «ειδική γλωσσική διαταραχή» (ΕΓΔ) και τα άτομα που έχουν ήδη διαγνωστεί με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ) πληρούν τα κριτήρια για τη διάγνωση της ΑΓΔ.
- Δυσκολίες στον λόγο ή/και την ομιλία που εμμένουν, αποτελούν ένδειξη αναπτυξιακής γλωσσικής διαταραχής. Παρ’ ότι η ακρίβεια της διάγνωσης στις μεγαλύτερες ηλικίες, συχνά σε παιδιά με εμμένουσες δυσκολίες και υψηλούς παράγοντες κινδύνου, όπως η κληρονομικότητα, η διάγνωση μπορεί να δοθεί ακόμα και στην ηλικία των 5 ετών.
- Παιδιά που εμφανίζουν μια ανώριμη εξέλιξη στο λόγο ή την ομιλία που ξεπερνιέται με ή χωρίς λογοθεραπεία μέχρι το παιδί να πάει στην πρώτη τάξη του δημοτικού, έχουν μειωμένες πιθανότητες να έχουν αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή.
- Γλωσσικές δυσκολίες που σχετίζονται με γνωστές οργανικές καταστάσεις , όπως η βαρηκοΐα , οι εγκεφαλικές κακώσεις, οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις, σύνδρομα ή άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως ο αυτισμός, ΔΕΝ αποτελούν ενδείξεις αναπτυξιακής γλωσσικής διαταραχής.
- Η αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή επηρεάζει κάθε παιδί ή ενήλικο με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό. Οι ατομικές διαφορές μπορεί να είναι μεγάλες και υπάρχουν πολλές μορφές που μπορούν να εκδηλωθούν και να εξελιχθούν οι γλωσσικές δυσκολίες με την πάροδο του χρόνου.
- Τα παιδιά με αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή μπορούν να έχουν φωνολογικές δυσκολίες , δυσκολίες δηλαδή στην παραγωγή των φθόγγων της ομιλίας, αν και αυτό δεν ισχύει πάντα. Μπορεί επίσης να έχει δυσκολίες «φωνολογικής επίγνωσης», δυσκολίες δηλαδή στην ακουστική διαφοροποίηση μεταξύ δύο φθόγγων ή στον εντοπισμό τους σε λέξεις. Μπορεί δηλαδή να μην μπορούν να διακριθούν αν ακούγονται «φ» ή «θ», «φέσι» ή «θέση», με αποτέλεσμα να μπερδευτούν και στη γραφή ή την ανάγνωση.
- Αν ένα δίγλωσσο ή πολύγλωσσο παιδί έχει αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή αυτή επηρεάζει όλες τις γλώσσες που το παιδί μιλά.
- Η αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή εμφανίζεται σε αγόρια και κορίτσια από το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας.
Η λογοθεραπεία βοηθά τα παιδιά και τους ενηλίκους με αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις ικανότητές τους και να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπο των δυσκολιών τους στη ζωή τους.
Πώς η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει το παιδί ή τον ενήλικο με αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή
Οι λογοθεραπευτές έχουν καθοριστικό ρόλο στον αποκλεισμό άλλων δυσκολιών λόγου και ομιλίας, στον έγκαιρο εντοπισμό και την έγκυρη διάγνωση της αναπτυξιακής γλωσσικής διαταραχής (ΑΓΔ). Καθοριστικό ρόλο έχουν επίσης στη θεραπευτική υποστήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους με κατάλληλες και εξατομικευμένες παρεμβάσεις .
Συνεργάζονται με τις οικογένειες, το σχολείο και τους επαγγελματίες που σχετίζονται με το παιδί, στην
κατανόηση των δυσκολιών και τη συντονισμένη και ολιστική αντιμετώπιση . Εστιάζουν στους πόρους του παιδιού και της οικογένειας και αξιοποιούν τις δυνατότητές τους για να μειώσουν τον αντίκτυπο των δυσκολιών του παιδιού στην καθημερινότητά του. Αντιστοίχως, με στοχευμένες παρεμβάσεις, ενδυναμώνουν και υποστηρίζουν τους ενήλικους με την αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή να μειώσουν τα εμπόδια στην εργασία και στις κοινωνικές δραστηριότητες, να βελτιώσουν την επικοινωνιακή τους λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής τους.
ygeiamou.gr
