Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι…
Ο παραδοσιακός γάμος (Μέρος 2ο)
Γράφει η Κατερίνα Αναγνωστοπούλου – Σωτηροπούλου
Τα τελειώματα
Μετά το «είμαστε δεκτοί» από την πλευρά της νύφης, ο προξενητής έκλεινε το ραντεβού για τα «τελειώματα». Στα «τελειώματα» ερχόταν στο σπίτι της μέλλουσας πλέον νύφης, το συμπεθεριό, δηλαδή ο γαμπρός, οι γονείς του, τα αδέλφια του, κάποιοι από τους πλέον στενούς συγγενείς και βέβαια ο προξενητής, που φέρνοντας την «αποστολή» σε αίσιο πέρας είχε κερδίσει και το δώρο του!
Παράλληλα, στο σπίτι της νύφης γινόταν και μια ετοιμασία αναμένοντας το συμπεθεριό. Έτσι, για ένα κρασί! Εκεί λοιπόν στη συνάντηση, έδιναν τα χέρια οι γονείς και ο γαμπρός φιλούσε τη νύφη στο πρόσωπο, ασημώνοντάς την με λίρες, ανάλογα με την οικονομική ευχέρεια που είχε ή και καθόλου! Εκεί παίρνονταν αποφάσεις για τους αρραβώνες και την ημερομηνία του γάμου που τηρούντο απαρέγκλιτα!
Αρραβώνες
Πρώτη ενέργεια του γαμπρού μετά «τα τελειώματα» ήταν να βγει μαζί με την κοπέλα για να παραγγείλουν τις βέρες και να «ψωνίσει της νύφης» φόρεμα, παπούτσια κ.λ.π.
Οι αρραβώνες ήταν μισός γάμος και διαλύονταν σπάνια και μόνο για σοβαρούς λόγους. Γίνονταν συνήθως στο σπίτι του κοριτσιού το Σαββατόβραδο. Άλλοτε είχαν απλό χαρακτήρα λόγω στενότητας χώρου ή λόγω πένθους ή για λόγους οικονομίας και άλλοτε είχαν χαρακτήρα επίσημο, όταν τα σπίτια ήταν πλούσια ή όταν επρόκειτο για το πρώτο παιδί της οικογένειας ή ακόμα και όταν το προξενιό ήταν τόσο επιτυχημένο που δικαιολογούσε επισημότητα.
Το Σάββατο το βράδυ ο γαμπρός πήγαινε με τους συγγενείς του και με δώρα στο σπίτι της νύφης. Εκεί βρίσκονταν και οι συγγενείς της νύφης. Για να αλλάξουν τα δαχτυλίδια βάζανε πάνω στο τραπέζι το Ευαγγέλιο, ένα πιατάκι με αλεύρι, κουφέτα και τις βέρες. Ο παπάς σταύρωνε το Ευαγγέλιο με τις βέρες και μετά τις φορούσε στο αριστερό χέρι των μελλονύμφων λέγοντας: «αρραβωνίζεται ο δούλος του Θεού…» και η τελετή τελείωνε με τον κουμπάρο που άλλαζε και αυτός τα δαχτυλίδια. Αρραβώνες γίνονταν και χωρίς παπά έτσι απλά και ήσυχα, χωρίς φασαρίες και ιδιαίτερα έξοδα. Εκεί οι γονείς άλλαζαν τα δαχτυλίδια.
Στο διάστημα του αρραβώνα η νύφη απαραίτητα κυκλοφορούσε στην αυλή του σπιτιού της με τα πασούμια και τη ρόμπα που της είχε αγοράσει ο γαμπρός! Και τα δύο αυτά είχαν φανταχτερά χρώματα, για να ξεχωρίζει ότι είναι αρραβωνιασμένη! Τα φορούσε δε με ξεχωριστή χαρά καμαρώνοντας!
Όσο διάστημα διαρκούσε ο αρραβώνας, απαγορευόταν να πάει η νύφη στο σπίτι του γαμπρού. Μόνο ο γαμπρός πήγαινε στο σπίτι της νύφης σαν επισκέπτης. Δεν έπρεπε να κοιμηθεί εκεί. Αλλά αν έμενε, κοιμόταν… φρουρούμενος!
Οι δυο νέοι μετά τον αρραβώνα μπορούσαν να πηγαίνουν μαζί στην εκκλησία και στις κοινωνικές εκδηλώσεις αλλά η νύφη θα συνοδευόταν υποχρεωτικά και από δικό της άνθρωπο, τον αδελφό της ή τον πατέρα της. Η νύφη έπρεπε να φυλάξει την τιμή της μέχρι την ημέρα του γάμου! Συνήθως ο αρραβώνας κράταγε ένα χρόνο, μπορούσε όμως να κρατήσει και πέντε χρόνια!
Τα προικιά
Τα προικιά ήταν ένας από τους σοβαρούς «παράγοντες» σ’ ένα γάμο. Ήταν ανέκαθεν ο «βραχνάς» της κάθε οικογένειας που είχε θηλυκό. Για να παντρευτεί ένα κορίτσι έπρεπε να ετοιμάσει τα προικιά του. Η συγκέντρωσή τους ήταν δύσκολη και δαπανηρή, γιατί απαιτούσε πέρα από τα χρήματα για την αγορά τους και πολλή προσωπική εργασία. Αποτελούσαν όμως και τη βάση του νέου νοικοκυριού.
Κουβέρτες, βελέντζες, απλάδες, κιλίμια, ετοιμάζονταν χρόνο με το χρόνο. Πρώτα έπρεπε να πλύνουν τα μαλλιά, για να ακολουθήσει το βάψιμο, το ξάσιμο, το γνέσιμο. Μετά τα ύφαιναν στον αργαλειό οι ίδιες, με τη βοήθεια του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Και μετά τα τοποθετούσαν με τάξη στο «γιούκο».
Άλλα τα έπλεκαν ή τα κεντούσαν στο χέρι. Αγόραζαν μόνο σεντόνια, πετσέτες, και ό,τι δεν μπορούσαν να φτιάξουν.
Αν η οικονομική κατάσταση της οικογένειας ήταν καλή, η προίκα συμπεριλάμβανε σπίτια, χωράφια, λιβάδια, γιδοπρόβατα κ.λ.π.
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”141527″,”attributes”:{“alt”:””,”class”:”media-image”,”height”:”913″,”typeof”:”foaf:Image”,”width”:”768″}}]]
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”141528″,”attributes”:{“alt”:””,”class”:”media-image”,”height”:”755″,”typeof”:”foaf:Image”,”width”:”1024″}}]]
(Συνεχίζεται)