Της Βασιλικής Κουρλιμπίνη
Ψηλά τον πήχη, ειδικά σε ό,τι αφορά το κρίσιμο σκέλος των εσόδων, θέλουν να διατηρήσουν και τη σεζόν του 2020 οι επιχειρηματίες του τουρισμού, μετά τη περασμένη θετική χρονιά για τα τουριστικά μεγέθη. Το βλέμμα στρέφεται πλέον στις προκρατήσεις, που ήδη έχουν ξεκινήσει στις σημαντικές αγορές του εξωτερικού, στα συμβόλαια των ξενοδόχων με τους tour operators προκειμένου να καλυφθούν οι απώλειες μετά την κατάρρευση της Thomas Cook, στη διασφάλιση των αεροπορικών θέσεων από τις εταιρείες, αλλά και στη γειτονική Τουρκία, που ενισχύει την παρουσία της στον ευρωπαϊκό χώρο.
Ο Δεκέμβριος, όπως ισχύει παραδοσιακά, έδωσε την πρώτη “γεύση” για την εξέλιξη των πωλήσεων, ειδικά μετά τη διεξαγωγή της τουριστικής έκθεσης του Λονδίνου. Τα πρώτα μηνύματα, αν και ακόμη θεωρείται από τους επιχειρηματίες του κλάδου νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, δείχνουν πως η γερμανική αγορά παραμένει επί του παρόντος παγωμένη, οι κρατήσεις εντούτοις εξελίσσονται καλύτερα από τη βρετανική, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις λόγω του παράγοντα “Brexit”. Οι πωλήσεις ολοκληρωμένων τουριστικών πακέτων φαίνεται να διατηρούν τις αντοχές τους, ειδικά για τους Γερμανούς τουρίστες, καθότι οι πρόωρες κρατήσεις γίνονται σε συμφέρουσες τιμές, ενώ οι κρατήσεις μεμονωμένων ταξιδιών δείχνουν να μην έχουν βρει ακόμη τον ρυθμό τους. Παρ’ όλα αυτά, οι ελληνικοί προορισμοί διατηρούν την ελκυστικότητά τους και, ως εκ τούτου, οι φορείς του κλάδου αναμένουν το επόμενο διάστημα οι κρατήσεις να αυξηθούν.
Η πορεία των κρατήσεων παρακολουθείται με μεγάλη προσοχή από τους τουριστικούς επιχειρηματίες, καθώς οι αγορές της Γερμανίας και της Μεγάλης Βρετανίας είναι οι δύο μεγαλύτερες “δεξαμενές” ξένων τουριστών για τον ελληνικό τουρισμό. Ενδεικτικά, πάνω από 7 εκατ. τουρίστες προέρχονταν πέρσι από τις δύο αυτές χώρες.
Πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς θα εξελιχθούν οι αφίξεις της νέας χρονιάς εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί γύρω στον Μάρτιο, μετά και τη διεθνή έκθεση του Βερολίνου. Ωστόσο, οι πρώτες ενδείξεις για μεγάλη “μάχη” στη διεκδίκηση των μεριδίων έχουν ήδη γίνει ορατές.
Η κίνηση-ματ της Τουρκίας
Νέα δεδομένα στην τουριστική αγορά έχει δημιουργήσει η συμφωνία εξαγοράς ενός ρωσικού και τριών γερμανικών tour operators, που αποτελούν θυγατρικές εταιρείες της Thomas Cook, από τον τουρκικό ταξιδιωτικό όμιλο Anex Tour. Ο τελευταίος, μετά την κίνηση αυτή, προσδοκά να μετεξελιχθεί στον δεύτερο μεγαλύτερο ταξιδιωτικό οργανισμό στην Ευρώπη μετά την TUI και, παράλληλα, εξασφαλίζει ροή από τις δύο αυτές μεγάλες αγορές προς τους τουρκικούς προορισμούς, επηρεάζοντας και τις ελληνικές κρατήσεις, όπως εξηγούν παράγοντες που γνωρίζουν καλά τον τουριστικό χώρο.
Οι εξαγορές αφορούσαν τον ταξιδιωτικό όμιλο Intourist, ο οποίος αποτελούσε τον ρωσικό βραχίονα του Thomas Cook, και τους Oger Tours, Bucher Reisen και Neckermann. Μετά τα deals, οι επικεφαλής του τουριστικού ομίλου Anex εκτιμούν πως τα μεγέθη του θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 50% το 2020 και θα διακινήσει 3 εκατ. ταξιδιώτες προς την Τουρκία, από 1,9 εκατ. ταξιδιώτες που μετέφερε το 2019.
Τρεις περίπου μήνες μετά την πτώχευση της Thomas Cook οι ανακατατάξεις στους μεγάλους παίκτες συνεχίζονται, ενώ το μέλλον της αεροπορικής Condor θα καθορίσει τις εξελίξεις. Η Τουρκία, πάντως, έχει επανέλθει πλήρως στο τουριστικό σκηνικό (μετά τη ραγδαία πτώση της ζήτησης που έφεραν οι τρομοκρατικές επιθέσεις και η απόπειρα πραξικοπήματος) και η περαιτέρω ενίσχυση της ζήτησης θεωρείται πως θα επηρεάζει τις κρατήσεις όχι μόνο προς την Ελλάδα, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Από την άλλη πλευρά, η TUI, που αποτελεί τον μεγαλύτερο “τροφοδότη” αφίξεων για τον ελληνικό τουρισμό, εκτιμά να αυξήσει κατά 500.000 τους πελάτες της το 2020. Ο tour operator επεκτείνει τις θέσεις σε ξενοδοχεία σε προορισμούς όπως η Ελλάδα, η Τουρκία, οι Βαλεαρίδες, τα Κανάρια και η Αίγυπτος. Συνολικά η TUI προσθέτει 2 εκατ. επιπλέον αεροπορικές θέσεις στα προγράμματα του 2020.
Τα ρεκόρ του 2019
Την περασμένη χρονιά τα έσοδα ήταν η μεγάλη έκπληξη για τους φορείς του χώρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, οι εισπράξεις, ήδη στο εννεάμηνο, έσπασαν το φράγμα των 16 δισ. ευρώ, καταρρίπτοντας παράλληλα και τις προβλέψεις επιχειρηματιών του χώρου πως το τουριστικό “καλάθι” θα παρέμενε στα προπερσινά επίπεδα εξαιτίας της διαφαινόμενης μείωσης της ροής των ξένων επισκεπτών.
Τα έσοδα, ειδικότερα, όπως έδειξαν οι μετρήσεις της ΤτΕ, κατέγραψαν άνοδο 16% τον Σεπτέμβριο και 14% στο εννεάμηνο του 2019. Συγκεκριμένα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 16,088 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο, από 14,112 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα πρόπερσι, ενώ τον Σεπτέμβριο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν σε 2,846 δισ. ευρώ, από 2,454 δισ. ευρώ. Οι αφίξεις ξένων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 3,8% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018, ενώ οι εισπράξεις από μεταφορές, κυρίως θαλάσσιες, αυξήθηκαν κατά 5,5%.
Από τα πλέον ενθαρρυντικά δεδομένα για τα έσοδα είναι η αύξηση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι. Στο εννεάμηνο ήταν κατά 53 ευρώ υψηλότερη, καταγράφοντας άνοδο 10% σε σύγκριση με πρόπερσι. Η δαπάνη ανά ταξίδι μη κατοίκων στην Ελλάδα έφτασε τα 583 ευρώ, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2018 ήταν στα 530 ευρώ και του 2017 στα 538 ευρώ. Αντίστοιχα, τον Σεπτέμβριο η μέση δαπάνη ανήλθε σε 546 ευρώ, από 493 τον Σεπτέμβριο του 2018 (άνοδος 10,8%) και 509 ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2017.
Από το υπουργείο Τουρισμού, προτεραιότητα αποτελεί η διατήρηση του αριθμού των αφίξεων στη χώρα μας στο επίπεδο που είναι σήμερα, η αύξηση των τουριστικών μεριδίων της Ελλάδας, αλλά και η ενίσχυση της βιωσιμότητας του ελληνικού τουρισμού με σταθερά βήματα και προσήλωση στο μεγάλο στοίχημα της αειφόρου ανάπτυξης. Το 2018, στην Ελλάδα ήρθαν περίπου 30 εκατ. επισκέπτες από το εξωτερικό, χωρίς να υπολογίζονται οι επιβάτες της κρουαζιέρας. Τα έσοδα, αντιστοίχως, έφτασαν τα 15,6 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 10,2% σε σύγκριση με το 2017.
