Η επιτυχία του παιδιού στις Πανελλαδικές εξετάσεις εξακολουθεί να έχει ειδικό βάρος για την ελληνική οικογένεια, όμως για την πλειοψηφία των παιδιών το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα έχει ήδη αποτύχει.
Στην πρόσφατη, μεγάλης κλίμακας μελέτη για την ελληνική νεολαία, που πραγματοποίησε το Ίδρυμα Friedrich Ebert σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), αποτυπώνεται η εκτεταμένη δυσαρέσκεια των νέων με το εκπαιδευτικό σύστημα. Η μελέτη υλοποιήθηκε το 2024 σε δείγμα σε δείγμα 1000 ατόμων ηλικίας 14-29 ετών και μόλις παρουσιάστηκε στο ενημερωτικό δελτίο του ΕΚΚΕ.
Η δυσαρέσκεια είναι πιο βαθιά στους νέους σχολικής ηλικίας, που βλέπουν τη μαθητική ζωή τους να μπαίνει στα μέτρα του εξεταστικού Προκρούστη.
Μετεξεταστέο το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα
Σύμφωνα με τη «Μελέτη Νεολαίας Ελλάδα», κατά μέσο όρο το 47,6% των νέων δεν είναι καθόλου ικανοποιημένοι ή είναι κυρίως δυσαρεστημένοι με την ποιότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος».
Πάνω από τους μισούς μαθητές 14-18 ετών (53,9%) δηλώνουν δυσαρεστημένοι με το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Όπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, η σημασία της εκπαίδευσης στην ελληνική κοινωνία, τόσο ως μηχανισμός ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας όσο και ως δημόσιο αγαθό, έχει συζητηθεί και τεκμηριωθεί εκτενώς, τόσο σε μελέτες – ορόσημα, όσο και σε πιο πρόσφατες αναλύσεις.
Όμως νέες επιστημονικές μελέτες επισημαίνουν ότι παρά την έντονη ζήτηση για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η ικανοποίηση είναι αρκετά χαμηλή, ιδίως από το σχολικό περιβάλλον.
Για να βρούμε την εξήγηση δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Ο «μπαμπούλας» και το «τρόπαιο» που ακούει στο όνομα «Πανελλαδικές» είναι μία από τις βασικές αιτίες που τα παιδιά ασφυκτιούν, αγχώνονται και καταλήγουν να αντιπαθούν το εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμα και αν είναι καλοί μαθητές.
«Η έμφαση που δίνει το σύστημα στις πανελλαδικές, το αποτέλεσμα των οποίων δίνει πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθιστά τα τελευταία σχολικά έτη ακόμη περισσότερο προσανατολισμένα προς αυτές τις εξετάσεις», διαπιστώνουν οι ερευνητές.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον συγκεντρωτικό και άκρως ακαδημαϊκό χαρακτήρα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος έχει συσχετιστεί με τη συνολικά χαμηλή ικανοποίηση από την ποιότητα της εκπαίδευσης, συμπληρώνουν.
Όπου φτωχός μαθητής και η μοίρα του
Τα επίπεδα ικανοποίησης ποικίλλουν ακόμη περισσότερο όταν συγκρίνουμε το κοινωνικό επίπεδο των ερωτηθέντων. Οι νέοι από τα πιο φτωχά νοικοκυριά έχουν είναι και οι πιο δυσαρεστημένοι από την ποιότητα της εκπαίδευσης που λαμβάνουν, και αντιστρόφως.
Πάνω από ένας στους τέσσερις νέους από υποβαθμισμένα περιβάλλοντα, που δυσκολεύονται να καλύψουν τις βασικές ανάγκες, δηλώνουν «καθόλου ικανοποιημένοι» από την ποιότητα της εκπαίδευσης που έχουν.
Στον αντίποδα, στους νέους που ζουν σε νοικοκυριά που «έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν ότι θέλουν για ένα καλό βιοτικό επίπεδο», η απόλυτη δυσαρέσκεια μειώνεται στο 11,5%.
Στο άλλο άκρο του φάσματος, μόνο το 9,3% των νέων που βρίσκονται σε κατάσταση στέρησης είναι πολύ ή κυρίως ικανοποιημένοι από την εκπαίδευσή τους, σε σύγκριση με το 23,1% εκείνων που βρίσκονται στο ανώτατο άκρο της κοινωνικής κλίμακας.
Με άλλα λόγια, η κοινωνική αποστέρηση φαίνεται να είναι ένας αξιόπιστος προγνωστικός παράγοντας όσον αφορά τη χαμηλή ικανοποίηση από την εκπαίδευση, καταλήγει η μελέτη.
Διαφθορά στην εκπαίδευση
Εκτός από χαμηλή ικανοποίηση, οι νέοι στην Ελλάδα έχουν και χαμηλή εμπιστοσύνη στο εκπαιδευτικό σύστημα, για το κατά πόσο είναι αξιοκρατικό και δίκαιο. Οι νέοι και νέες στην Ελλάδα συμφωνούν σε συντριπτικό βαθμό ότι υπάρχει διαφθορά στην εκπαίδευση, σημειώνει η μελέτη.
Στην ερώτηση αν συμφωνούν ότι «υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι βαθμοί και οι εξετάσεις ‘’εξαγοράζονται’’ στα ιδρύματα/πανεπιστήμια στην Ελλάδα», περισσότεροι από τους μισούς (52,9%) συμφωνούν, είτε μάλλον είτε απόλυτα.
Θα είχε ενδιαφέρον αν στην έρευνα υπήρχε ειδική ερώτηση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, και κατά πόσο πιστεύουν ότι τα πτυχία τους εξαγοράζονται.
Εκείνοι που πιστεύουν στην ακεραιότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι μια οικτρή μειοψηφία. Μόνο το 3,6% των Ελλήνων νέων διαφωνεί πλήρως με την ιδέα ότι οι βαθμοί μπορούν να εξαγοραστούν.
πηγή: Friedrich Ebert Stiftung / EKKE
Το TikTok και το Instagram το δεύτερο σχολείο
Από το χρόνο που περνάνε οι νέοι και οι νέες στο διαδίκτυο, η μερίδα του λέοντος είναι αφιερωμένη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – κυρίως Ιnstagram και ΤikTok.
To 80% ξοδεύουν καθημερινά πάνω από μισή ώρα στα social media, ενώ το 31,5% μπορούν να χαρακτηριστούν ως «συστηματικοί χρήστες», ξοδεύοντας πάνω από δύο ώρες καθημερινά.
Λίγος ως ελάχιστος είναι ο χρόνος που ξοδεύουν online για εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ενώ ακόμα λιγότεροι ενημερώνονται από διαδικτυακές εφημερίδες και ειδησεογραφικές πύλες. Ακόμα και η ενημέρωση φιλτράρεται από το “feed” των social media.
πηγή: Friedrich Ebert Stiftung / EKKE
Η καλή δουλειά θέλει «βύσμα»
Άντε τελείωσες το σχολείο, πήγες και στο πανεπιστήμιο ή έστω σε ένα ΙΕΚ. Τώρα πώς βρίσκεις μια καλή δουλειά; Οι έξι στους δέκα θεωρούν μάλλον σημαντικό ως πολύ σημαντικό παράγοντα την εξειδίκευση.
Όμως ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό (52,9%) θεωρεί πολύ σημαντικές τις «διασυνδέσεις με άτομα που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας» – το γνωστό «ρουσφέτι» ή «βύσμα». Ανησυχητικό είναι ότι οι νεότεροι (14-18 ετών) θεωρούν τις διασυνδέσεις με πρόσωπα εξουσίας ή την ένταξη σε πολιτικό κόμμα ως κρίσιμο παράγοντα για εύρεση εργασίας, περισσότερο από ότι οι εικοσάρηδες. Φαίνεται πως το μήνυμα που περνάει στους νεότερους η κυβέρνηση των «αρίστων», είναι ότι μπροστά πηγαίνουν τα «δικά μας παιδιά».
in.gr
