Κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών για να μπει μπλόκο στη συμμετοχή του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη στις επερχόμενες εκλογές.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, που σχολιάζουν την τροπολογία, η ελευθερία ίδρυσης και συμμετοχής σε πολιτικό κόμμα είναι πολιτικό δικαίωμα των Ελλήνων. Αλλά, λένε, η συνταγματική προστασία του δικαιώματος ίδρυσης και συμμετοχής σε πολιτικά κόμματα δεν εμπεριέχει, ως συνταγματικό δικαίωμα, τη συμμετοχή εγκληματικών οργανώσεων στις βουλευτικές εκλογές υπό τον μανδύα πολιτικού κόμματος, όπως στην περίπτωση της κατοχής επιτελικής θέσης σε πολιτικά κόμματα από πρόσωπα που έχουν καταδικασθεί για ποινικά αδικήματα ιδιαίτερης απαξίας.
Το σχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, λένε οι ίδιες πηγές, πατάει πάνω σε ήδη υφιστάμενη διάταξη (άρθρο 92 του ν. 4804/2021), που ψηφίστηκε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης με ευρεία πλειοψηφία στη Βουλή.
Η αρχική διάταξη προέβλεπε ότι δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών δεν έχουν τα πολιτικά κόμματα των οποίων ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας, τα μέλη της διοικούσας επιτροπής και ο νόμιμος εκπρόσωπος έχουν καταδικασθεί σε κάθειρξη για ορισμένα αδικήματα σε βάρος της πολιτείας. Η πρόσθετη αξία που εισφέρει η τωρινή τροπολογία καταλαμβάνει τις περιπτώσεις εκείνες που η ηγεσία του κόμματος είναι εικονική, δηλαδή έχουν τοποθετηθεί «αχυράνθρωποι», αλλά την πραγματική ηγεσία την ασκούν άλλα πρόσωπα που εμπίπτουν στους περιορισμούς, δηλαδή έχουν ποινική καταδίκη.
Επιχειρηματολογώντας υπέρ της διάταξης, οι ίδιες πηγές παρατηρούν ότι είναι απολύτως συμβατή με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Και αυτό γιατί:
– Πρώτον, η διάταξη δεν παραβιάζει την αρχή αναλογικότητας, διότι δεν εμποδίζει οποιονδήποτε έχει καταδικαστεί έστω για βαριά αδικήματα κατά της Πολιτείας να είναι υποψήφιος βουλευτής, είτε ανεξάρτητος είτε με πολιτικό κόμματα, παρά μόνο αποκλείεται αν είναι ο πραγματικός αρχηγός του κόμματος, με το οποίο συμμετέχει στις εκλογές.
– Δεύτερον, η Δημοκρατία δεν μπορεί να είναι απολύτως ανεκτική στους εχθρούς της. Όσους την επιβουλεύονται, χρησιμοποιώντας την.
– Τρίτον, δεν εξυπηρετείται η ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος στην περίπτωση της συγκρότησης ενός «κόμματος-κέλυφος», το οποίο δρα και λειτουργεί ως εγκληματική οργάνωση, αφενός μεν όταν η ηγετική ομάδα του κόμματος προβαίνει σε πράξεις με υψηλή ποινική απαξία, όπως έχει αποδειχθεί δικαστικά, έστω και πρωτοδίκως, αφετέρου δε, όταν η ποινική καταδίκη για συγκεκριμένα αδικήματα υποψηφίων βουλευτών, ιδρυτικών μελών και των διατελεσάντων αρχηγών του κόμματος, καταδεικνύει τη μη εξυπηρέτηση της ελεύθερης λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.
– Τέταρτον, όπως έχει αναδείξει η Ολομέλεια του ΣτΕ (Απόφαση 518/2015), συνδέοντας τον σεβασμό της υποχρέωσης των κομμάτων να υπηρετούν τη δημοκρατία, ο κοινός νομοθέτης: «δύναται… μέσα στο πλαίσιο της αρχής της αναλογικότητας και του σεβασμού του δικαιώματος παροχής εννόμου προστασίας κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος να θεσπίζει αρνητικές προϋποθέσεις, οι οποίες κωλύουν την παροχή κρατικής οικονομικής ενίσχυσης, όχι μόνο για λόγους αφορώντες τη διαχείριση της ενίσχυσης αυτής εκ μέρους του δικαιούχου κόμματος… αλλά και για λόγους ουσιαστικούς, συναρτώμενους προς την εν γένει δράση αυτού, η οποία, κατά το άρθρο 29 παρ. 1 του Συντάγματος, οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.».
– Πέμπτον, η διάταξη δεν υπεισέρχεται σε αξιολόγηση των χαρακτηριστικών και της ιδεολογίας των κομμάτων, το οποίο θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου, και θα έβαζε τον Άρειο Πάγο στη θέση να αξιολογήσει την ουσία των θέσεων των κομμάτων με κίνδυνο υπερβολικής διεύρυνσης των περιορισμών.
Συμπερασματικά, λένε από την κυβέρνηση, με τη ρύθμιση τίθεται φραγμός μόνον στο να συμμετέχουν στις εκλογές εγκληματικές οργανώσεις οι οποίες εμφανίζονται με το ένδυμα πολιτικού κόμματος. Συγκεκριμένα, επεκτείνεται η υφιστάμενη ρύθμιση που απαγορεύει να συμμετέχουν στην ηγεσία πολιτικού κόμματος όσοι έχουν καταδικαστεί για ιδιαιτέρως απαξιωτικά αδικήματα σε βάρος της πολιτείας, περιλαμβανομένης όχι μόνο της εικονικής ηγεσίας αλλά και όσων ασκούν την πραγματική ηγεσία του κόμματος. Επιπλέον, κατά την ανακήρυξη συνδυασμών θα λαμβάνεται υπόψιν η τυχόν καταδίκη στελεχών των κομμάτων για τα αδικήματα αυτά.
«Είναι χρέος των πολιτικών δυνάμεων του τόπου να εξαντλήσουν κάθε συνταγματική δυνατότητα έτσι ώστε να μην επανέλθουν μαύρες σελίδες της ελληνικής πολιτικής ιστορίας και να μην δοθεί βήμα σε εκείνους που επιβουλεύονται τη δημοκρατία, αξιοποιώντας την ανοχή που ίδια η δημοκρατία επιδεικνύει. Είναι η ώρα της ευθύνης για όλους μας» καταλήγουν.
Ακολουθεί ολόκληρη η τροπολογία
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
«Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 «σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/22/ΕΚ», ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών, ρυθμιστικό πλαίσιο για την παλαίωση οίνων και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης»
Δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών στις βουλευτικές εκλογές – Αντικατάσταση παρ. 1 άρθρου 32 π.δ. 26/2012
Η παρ. 1 του άρθρου 32 του π.δ. 26/2012 (Α’ 57) αντικαθίσταται ως ακολούθως:
«1. Στις βουλευτικές εκλογές λαμβάνουν μέρος είτε συνδυασμοί υποψηφίων ενός μόνο κόμματος, είτε συνδυασμοί συνασπισμού περισσότερων του ενός συνεργαζόμενων κομμάτων, είτε συνασπισμοί ανεξάρτητων υποψηφίων, είτε μεμονωμένοι υποψήφιοι. Για την κατάρτιση συνδυασμού πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Το κόμμα να έχει ιδρυθεί νόμιμα.
β) Ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας, τα μέλη της διοικούσας επιτροπής, ο νόμιμος εκπρόσωπος και η πραγματική ηγεσία του κόμματος να μην έχουν καταδικασθεί σε οποιονδήποτε βαθμό σε κάθειρξη για τα αδικήματα των κεφαλαίων 1-6 του Δεύτερου Βιβλίου του Ποινικού Κώδικα, ή σε οποιαδήποτε ποινή για εγκλήματα του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα που επισείουν την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, ή σε ισόβια κάθειρξη για κάθε άλλο αδίκημα. Η αποστέρηση του δικαιώματος κατάρτισης συνδυασμών, σύμφωνα με την παρούσα περίπτωση, ισχύει για τη χρονική διάρκεια της επιβληθείσας ποινής και υπολογίζεται από την επομένη της ημέρας της οριστικής καταδικαστικής απόφασης. Η έκτιση ή μη της ποινής ή η παραγραφή αυτής δεν ασκεί επιρροή στον υπολογισμό του ανωτέρω χρονικού διαστήματος. Στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου, η πραγματική ηγεσία έχει την έννοια ότι πρόσωπο άλλο από εκείνο που κατέχει τυπικά θέση προέδρου, γενικού γραμματέα, μέλους της διοικούσας επιτροπής ή νομίμου εκπροσώπου με συγκεκριμένες πράξεις του εμφανίζεται να ασκεί διοίκηση του κόμματος, ή να έχει τοποθετήσει εικονική ηγεσία, ή να έχει τον ηγετικό πολιτικό ρόλο προς το εκλογικό σώμα.
γ) Η οργάνωση και η δράση του κόμματος να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Για την αξιολόγηση της συνδρομής της προϋπόθεσης αυτής λαμβάνεται υπ’ όψιν τυχόν καταδίκη σε οποιονδήποτε βαθμό υποψηφίων βουλευτών, ή ιδρυτικών μελών, ή διατελεσάντων προέδρων για τα αδικήματα και στις ποινές του πρώτου εδαφίου της περ. β).
Στην περίπτωση συνασπισμού κομμάτων οι ανωτέρω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν για καθένα από τα κόμματα που απαρτίζουν τον συνασπισμό.
Η συνδρομή των προϋποθέσεων της παρούσας ελέγχεται αυτεπαγγέλτως από το Α’ Τμήμα του Αρείου Πάγου. Προς υποβοήθηση της κρίσης του, πολιτικά κόμματα και κάθε εκλογέας έχουν δικαίωμα να υποβάλουν υπόμνημα με στοιχεία τεκμηρίωσης μέχρι την επομένη της λήξης της προθεσμίας της παρ. 1 του άρθρου 34.».
