Ποιος δεν έχει αναρωτηθεί, έστω και μία φορά, τι σημαίνει πραγματικά να ζει «καλά»; Είναι η καλή δουλειά; Η υγεία; Οι σχέσεις; Ή μήπως κάτι πιο βαθύ και ουσιαστικό που δύσκολα μετριέται με υλικά μέσα; Το ερώτημα αυτό προσπάθησε να απαντήσει η Global Flourishing Study, μια από τις πιο φιλόδοξες και πολυδιάστατες παγκόσμιες έρευνες των τελευταίων ετών.
Με περισσότερους από 200.000 συμμετέχοντες από 22 χώρες και διάρκεια πέντε ετών, η μελέτη διερευνά τι σημαίνει να «ανθίζει» κάποιος, δηλαδή να ζει μια πλήρη και ισορροπημένη ζωή. Πίσω από αυτή την προσπάθεια βρίσκονται ειδικοί όπως ο Δρ. Victor Counted, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχολογίας στο Regent University, ο Δρ. Byron R. Johnson, Διακεκριμένος Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στο Baylor University, και ο Δρ. Tyler J. VanderWeele, Καθηγητής Επιδημιολογίας στο Harvard University.
Όπως αναφέρουν σε άρθρο τους στο The Conversation, η προσέγγισή τους βασίστηκε στην έννοια του «flourishing», μια σύγχρονη εκδοχή της αριστοτελικής «ευδαιμονίας» που δεν περιορίζεται απλώς στην προσωπική ευτυχία. Αντίθετα, αναφέρεται σε μια ολιστική κατάσταση ευημερίας που περιλαμβάνει 6 βασικούς άξονες: ικανοποίηση από τη ζωή και την καθημερινότητα, σωματική και ψυχική υγεία, αίσθηση νοήματος και σκοπού, ηθικές αξίες και αρετή, στενές κοινωνικές σχέσεις και οικονομική/υλική σταθερότητα.
Τι δείχνουν τα αποτελέσματα
Η θρησκεία και η σημασία της
Η συστηματική συμμετοχή σε θρησκευτικές δραστηριότητες (τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα) συνδέεται με υψηλότερες βαθμολογίες σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες ευημερίας, ακόμα και σε χώρες όπου η θρησκεία δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο στην καθημερινή ζωή, όπως η Σουηδία. Οι ερευνητές εξηγούν ότι οι θρησκευτικές κοινότητες προσφέρουν τα «4 B’s»: την κοινωνική στήριξη (Belonging), τον πνευματικό δεσμό (Bonding), την ανάπτυξη αρετής (Behaving) και την πίστη σε αξίες όπως η ελπίδα και η συγχώρεση (Believing), γεγονός που βοηθά στην αίσθηση νοήματος και σκοπού στη ζωή.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αρκετοί από τους τακτικούς εκκλησιαζόμενους αναφέρουν ότι βιώνουν περισσότερη οδύνη ή ασθένεια. Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι είναι πιο ανοιχτοί να δεχτούν βοήθεια σε δύσκολες περιόδους ή ότι βιώνουν πιο έντονα τα συναισθήματα τους.
Η παιδική ηλικία έχει σημασία αλλά δεν καθορίζει τα πάντα
Η μελέτη δείχνει, επίσης, ότι όσοι είχαν δύσκολα παιδικά χρόνια λόγω φτώχειας ή κακοποίησης, συχνά συνεχίζουν να παλεύουν και ως ενήλικες. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, όπως στις ΗΠΑ και την Αργεντινή, αυτοί οι άνθρωποι εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα σκοπού και ικανότητας να ξεπερνούν δυσκολίες.
Η παγκόσμια εικόνα – Πού «ανθίζουν» οι άνθρωποι και πού δυσκολεύονται
Ανάμεσα στις χώρες που ξεχωρίζουν για τα επίπεδα ευημερίας είναι η Ινδονησία, με υψηλές επιδόσεις σε σκοπό, σχέσεις και αρετή, το Μεξικό και οι Φιλιππίνες, όπου παρότι η οικονομική κατάσταση είναι μέτρια, οι άνθρωποι έχουν δυνατούς κοινωνικούς δεσμούς και έντονη πνευματική ζωή.
Αντίθετα, χώρες όπως η Ιαπωνία και η Τουρκία εμφανίζονται χαμηλότερα σε πολλούς δείκτες. Παρά την οικονομική δύναμη της Ιαπωνίας, οι άνθρωποι εκεί νιώθουν λιγότερη ικανοποίηση και έχουν πιο ασθενείς κοινωνικούς δεσμούς, ίσως λόγω της υπερβολικής πίεσης στον εργασιακό τομέα. Στην Τουρκία, η πολιτική και οικονομική αστάθεια φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά τη συλλογική εικόνα της ευημερίας.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι οι πλουσιότερες χώρες δεν καταγράφουν απαραίτητα τα υψηλότερα επίπεδα νοήματος ή σχέσεων. Η Σουηδία και οι ΗΠΑ, αν και οικονομικά σταθερές, δεν βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης. Το εισόδημα βοηθά σε κάποιες πτυχές της ζωής αλλά μπορεί να αποδυναμώνει άλλες, πιο βαθιές –ενισχύει την υλική ασφάλεια αλλά να αποδυναμώνει την πνευματική και κοινωνική σύνδεση. Αντιθέτως, χώρες με υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων εμφανίζουν μεγαλύτερο αίσθημα νοήματος, μια πιθανή ένδειξη ότι η οικογένεια και η φροντίδα για άλλους δίνει σκοπό στη ζωή.
Τέλος, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι, παρότι η χρήση κοινών ερωτήσεων σε όλες τις χώρες βοηθά στη συγκρισιμότητα, μπορεί να υστερεί στις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Γι’ αυτό προτείνεται στο μέλλον η συμπληρωματική χρήση τοπικά προσαρμοσμένων εργαλείων για μια βαθύτερη κατανόηση της ευημερίας σε κάθε κοινωνία.
ygeiamou.gr
