Μπορεί στην Ελλάδα οι γιορτές των Χριστουγέννων να μας θυμίζουν κάλαντα, μελομακάρονα, καλικάντζαρους και τον Άγιο Βασίλη, όμως υπάρχουν στον κόσμο εκατοντάδες άλλες διαφορετικές παραδόσεις. Πού φοβούνται ένα κερασφόρο τέρας; Ποιοι τρώνε ωμό κρέας θαμμένο στο χώμα; Ποια χώρα έχει πολλές προλήψεις για τη μέρα των Χριστουγέννων και σε ποια η μετάβαση στην εκκλησία γίνεται με πατίνια; Οι απαντήσεις δίνονται παρακάτω.
Ιταλία
Στην Ιταλία, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων είναι συνηθισμένες οι φάτνες, σε διάφορα σημεία των πόλεων. Μάλιστα, κάποιες από αυτές, ειδικά στη Νάπολη, είναι τεράστιες. Το παράξενο με τις φάτνες είναι ότι συνηθίζεται να περιέχουν και άλλα αντικείμενα, όπως σπίτια, καταρράκτες, ζώα, ακόμα και φιγούρες διάσημων προσωπικοτήτων!
Μια άλλη παραδοσιακή φιγούρα των Χριστουγέννων στην Ιταλία είναι η γριά μάγισσα La Befana. Αυτή είναι που μοιράζει τα δώρα στα παιδιά στις 6 Ιανουαρίου. Ο θρύλος λέει ότι φιλοξένησε τους τρεις μάγους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Εκείνοι την κάλεσαν να τους συνοδέψει, αλλά αρνήθηκε γιατί ήταν πολύ απασχολημένη. Μετά όμως το μετάνιωσε και από τότε αναζητά το Θείο Βρέφος. Στην πορεία αφήνει δώρα στα παιδιά.
Ισλανδία
Ξωτικά, ζώα που μιλάνε, νεκροί που ανασταίνονται… Όλα αυτά συμβαίνουν στην Ισλανδία κατά την περίοδο των γιορτών! Η παγανιστική παράδοση της χώρας δε θα μπορούσε να λείπει αυτές τις μέρες. Έτσι, ενώ τα Χριστούγεννα είναι βασικά οικογενειακά όπως παντού, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς επικρατεί μαγική διάθεση… Οι αγελάδες μιλάν ανθρώπινα, οι φώκιες επίσης παίρνουν ανθρώπινη μορφή και οι νεκροί σηκώνονται από τους τάφους!
Σημαντικό ρόλο στην Ισλανδική Χριστουγεννιάτικη παράδοση παίζουν τα 13 Jólasveinar, κάτι σαν ξωτικά ή νάνοι, που ζουν στα βουνά και κατεβαίνουν, ένα κάθε μέρα, από τις 12 Δεκεμβρίου μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων, μοιράζοντας δώρα στα παιδιά!
Τέλος, συνηθισμένο δώρο μεταξύ των Ισλανδών είναι τα βιβλία, τα οποία διαβάζουν τη μέρα των Χριστουγέννων με συνοδεία ζεστής σοκολάτας!
Αυστρία
Εκτός από τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα έθιμα, η Αυστρία διαθέτει και ένα τρομακτικό. Τα καλά παιδιά δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν, αφού θα τα επισκεφτεί ο St. Nicholas (αντί του Άγιου Βασίλη). Αντίθετα, τα κακά παιδιά μπορεί να έρθουν αντιμέτωπα με τον Krampus, ένα τέρας με κέρατα, ντυμένο με κουρέλια και αλυσίδες, το οποίο τιμωρεί τα κακά παιδιά και ενίοτε τα παίρνει μαζί του στα έγκατα της Γης!
Ολλανδία (Κάτω Χώρες)
Όπως και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αυτός που φέρνει τα δώρα στα παιδιά είναι ο Άγιος Νικόλαος (Sinterklaas), στις 5 Δεκεμβρίου. Αυτός έρχεται από την Ισπανία και συνοδεύεται από τον βοηθό του Zwarte Piet (Μαύρο Πέτρο). Ο Μαύρος Πέτρος είναι ένα τρολ που ζει στα ανθρακωρυχεία, μπαινοβγαίνει στα σπίτια από τις καμινάδες και δίνει αναφορά στον Άγιο Νικόλα σχετικά με το ποια παιδιά ήταν καλά. Τα κακά παιδιά, αντί για δώρο, θα βρουν στην κάλτσα τους κάρβουνα…
Ενώ ήταν συνηθισμένο έθιμο για πολλούς να βγαίνουν στους δρόμους μεταμφιεσμένοι ως Μαύροι Πέτροι, τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει πολλές αντιρατσιστικές αντιδράσεις.
Τα Χριστούγεννα είναι πολύ πιο ήσυχη και οικογενειακή γιορτή.
Τσεχία
Η παράδοση θέλει τις ανύπαντρες γυναίκες να στέκονται με την πλάτη κολλημένη σε μια πόρτα και να πετούν ένα παπούτσι προς τα πίσω. Αν το παπούτσι πέσει με τη μύτη να κοιτάει την πόρτα, τότε θα παντρευτούν μέσα στη χρονιά, αλλιώς θα περιμένουν…. Όμως στην Τσεχία υπάρχουν και κάποιες άλλες παράξενες προλήψεις:
- Κάτω από τα πιάτα τοποθετούνται λέπια ψαριού που συμβολίζουν οικονομική άνεση.
- Κανένας δεν πρέπει να σηκωθεί από το τραπέζι του Χριστουγεννιάτικου γεύματος πριν αυτό τελειώσει, γιατί θα πεθάνει μέσα στην επόμενη χρονιά.
- Απαγορεύεται το πλύσιμο ή το άπλωμα ρούχων την παραμονή των Χριστουγέννων, γιατί και πάλι κάποιος από την οικογένεια θα πεθάνει!
- Μετά το γεύμα, συνηθίζεται να κόβουν μήλα στη μέση. Αν με τα κουκούτσια σχηματιστεί αστέρι, σημαίνει καλή τύχη. Αν σχηματιστεί σταυρός… μαντέψτε.
Ουκρανία
Στη Χριστουγεννιάτικη παράδοση, κεντρικό ρόλο παίζουν… οι αράχνες. Το ουκρανικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι διακοσμημένο με στολίδια που παραπέμπουν σε ιστό αράχνης. Και ο λόγος: Σύμφωνα με το θρύλο, υπήρχε κάποτε μια χήρα τόσο φτωχή, που δε μπορούσε να στολίσει το δέντρο της. Οι αράχνες τη λυπήθηκαν και ύφαναν ιστούς γύρω από τα κλαδιά.
Εκτός από τα στολίδια, κάποιοι κατασκευάζουν έναν αυτοσχέδιο ιστό αράχνης και τον κρύβουν σε κάποιο σημείο του δέντρου. Όποιος τον βρει, θα έχει καλή τύχη.
Νορβηγία
Στη Νορβηγία, μάγισσες και διάφορα άλλα δαιμόνια πνεύματα κυκλοφορούν την παραμονή των Χριστουγέννων, αναζητώντας σκούπες για να κλέψουν και να τις χρησιμοποιήσουν ως μεταφορικό μέσο.
Έτσι, εκείνη τη νύχτα, οι Νορβηγοί κρύβουν τις σκούπες τους και ότι άλλο εργαλείο διαθέτει κοντάρι, προκειμένου να μη βρεθεί στα χέρια ασυνείδητων πιλότων!
Καταλονία
Ο Tio de Nadal είναι ένα κουκλάκι, φτιαγμένο από κούφιο ξύλο, με κλαδιά για πόδια, ζωγραφισμένο πρόσωπο και κόκκινο καπέλο. Από τις 8 Δεκεμβρίου μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων, τα παιδιά ταϊζουν τον Tio μικρές λιχουδιές και τον κρατούν ζεστό με μια κουβέρτα. Την παραμονή ή ανήμερα όμως, είναι η ώρα της… αφόδευσης. Τα παιδιά χτυπάνε τον Tio με ξύλα για να τον βοηθήσουν να βγάλει τις λιχουδιές, τραγουδώντας μάλιστα και ένα σχετικό τραγουδάκι.
Πορτογαλία
Το εορταστικό γεύμα ονομάζεται consoda και περιλαμβάνει φυσικά μπακαλιάρο με συνοδεία λαχανικών, πατάτας και αβγών. Όμως, κάποιες οικογένειες βγάζουν σερβίτσια και για τους νεκρούς συγγενείς, θεωρώντας πως αυτό θα φέρει καλή τύχη στην οικογένεια!
Γροιλανδία
Σίγουρα οι περισσότεροι από μας έχουμε συνδέσει τα Χριστούγεννα με πλούσια γεύματα που περιλαμβάνουν γαλοπούλα ή άλλο είδος κρέατος και πολλές άλλες νοστιμιές. Για τους κατοίκους Ινουίτ της Γροιλανδίας, καθώς το μενού είναι περιορισμένο λόγω του κλίματος, το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο γεύμα περιλαμβάνει το mattak, ωμό δέρμα φάλαινας με λίγο λίπος. Ακόμα πιο παράξενο είναι το kiviak, που φτιάχνεται τυλίγοντας το θαλασσοπούλι auk με δέρμα φώκιας και θάβοντάς το στο χώμα μέχρι να φτάσει σε κατάσταση αποσύνθεσης…
Διαδεδομένα δώρα μεταξύ των κατοίκων της Γροιλανδίας είναι τα έλκηθρα, τα γάντια και οι χαυλιόδοντες θαλάσσιων ίππων (walrus).
Αιθιοπία
Ο εορτασμός των Χριστουγέννων ονομάζεται Ganna ή Genna. Οι άνθρωποι ντύνονται στα λευκά για να πάνε στην εκκλησία. Οι περισσότεροι φοράνε ένα παραδοσιακό ρούχο που ονομάζεται Netela και είναι ένας λευκός χιτώνας με χρωματιστές άκρες.
Την ημέρα των Χριστουγέννων οι άνδρες επιδίδονται σε ένα σπορ που ονομάζεται επίσης Ganna και μοιάζει με χόκεϊ επί χόρτου.
Βενεζουέλα
Στην πρωτεύουσα Καράκας, είναι διαδεδομένο ο κόσμος να πηγαίνει στην πρωινή λειτουργία των Χριστουγέννων με πατίνια! Έτσι, πολλοί δρόμοι κλείνουν προκειμένου να είναι ασφαλής η διαδρομή των κατοίκων. Κάποια παιδιά κοιμούνται με το ένα πατίνι στο πόδι τους και το άλλο αφημένο έξω από το παράθυρο σαν κάλεσμα προς τους φίλους τους.
Νέα Ζηλανδία
Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο της Νέας Ζηλανδίας δεν είναι το έλατο, αλλά το pohutukawa (Metrosideros excelsa), ένα παραθαλάσσιο αειθαλές δέντρο που δίνει υπέροχα λουλούδια, φωτεινού κόκκινου χρώματος. Καθώς είναι από μόνο του εορταστικό, έχει γίνει σύμβολο των Χριστουγέννων και συναντάται σε πολλές ευχετήριες κάρτες. Μια άλλη παράδοση των νεοζηλανδών είναι να αφήνουν καρότα για τους ταράνδους του Άγιου Βασίλη και φέτες ανανά για τον ίδιο!
Κορέα
Η Νότια Κορέα έχει αρκετά μεγάλο ποσοστό χριστιανών, περίπου 25-30% του πληθυσμού. Έτσι, τα Χριστούγεννα είναι μεγάλη γιορτή. Τα έθιμα είναι βασικά ξενόφερτα και έχουν εμπορικό χαρακτήρα, αλλά και οι θρησκευτικές λειτουργίες προσελκύουν πλήθος κόσμου. Ο Άγιος Βασίλης (Santa kullosu) εμφανίζεται φορώντας κόκκινα ή μπλε. Η Σεούλ φωταγωγεί πολλά κτίρια και γέφυρες. Ένα πολύ διαδεδομένο χριστουγεννιάτικο γλυκό είναι κέικ με παγωτό από την αλυσίδα Baskin Robbins!
Στη Βόρεια Κορέα η ατμόσφαιρα δεν είναι τόσο εορταστική. Ενώ επισήμως δεν απαγορεύεται να είναι κανείς χριστιανός, η συμμετοχή σε θρησκευτικές εκδηλώσεις, ακόμα και η κατοχή βίβλου μπορεί να τιμωρηθεί με ποινή από φυλάκιση ως και εκτέλεση. Έτσι, οι πιστοί χριστιανοί γιορτάζουν με απόλυτη μυστικότητα!
