Γράφει ο Θέμης Μαντάς
Τη Μεγάλη Δευτέρα αναχώρησε για τόπους χλοερούς σε ηλικία 78 ετών η αγαπημένη μας συναδέλφισσα Χριστίνα, σύζυγος του τ. Δντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Συμβούλου του γνωστού δασκάλου και αθλητικογράφου Παύλου Τσάμη. Ως άλλη μητέρα Τερέζα νίκησε τον ανθρώπινο πόνο με περισσότερο αγάπη.
Γνώρισε το ταίρι της στην Παιδαγωγική Ακαδημία Τριπόλεως το 1968 και στο Κιβέρι Αργολίδας στην εορτή του Αϊ- Λιος το 1970 ενώπιον Θεού και ανθρώπων ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου. Είδαν χαρές απ’ τα παιδιά τους τη Μαργαρίτα (Φιλόλογος), την Κατερίνα (Γυμνάστρια) και τον Κωνσταντίνο (Οδοντίατρος) που πρωταγωνιστούν στο στίβο της ζωής με ήθος.
Σήμερα το απόγευμα ώρα 5 θα ακούσουμε απ’ τον πρεσβύτερο Νεκτάριο στην Αγία Τριάδα Πύργου, την ώρα της νεκρώσιμης ακολουθίας: «Ὡς ἄνθος μαραίνεται, καὶ ὡς ὄναρ παρέρχεται, καὶ διαλύεται πᾶς ἄνθρωπος· πάλιν δὲ ἠχούσης τῆς σάλπιγγος, νεκροί, ὡς ἐν συσσεισμῷ, πάντες ἀναστήσονται πρὸς τὴν σὴν ὑπάντησιν, Χριστὲ ὁ Θεός· τότε, Δέσποτα, ὃν μετέστησας ἐξ ἡμῶν, ἐν ταῖς τῶν Ἁγίων σου κατάταξον σκηναῖς, τὸ πνεῦμα τοῦ σοῦ δούλου, Χριστέ.» Δηλαδή: «Όπως μαραίνεται τὸ λουλούδι, έτσι ως όνειρο φεύγει και διαλύεται κάθε άνθρωπος. Όταν ηχήσει η σάλπιγγα της Δευτέρας Παρουσίας όλοι οι νεκροί σαν να γίνεται σεισμός, θα αναστηθοῦν απὸ τα μνήματα για να Σε συναντήσουν Χριστέ. Τότε Δέσποτα αυτόν που πήρες από εμάς να κατατάξεις στις σκηνές των Αγίων Σου, αναπαύων εκεί το πνεύμα του δούλου Σου.»
Η αείμνηστη Χριστίνα υπηρέτησε σε πολλά σχολεία ξεκινώντας ως αναπληρώτρια απ’ το παραθαλάσσιο χωριό Ίρια, εγγύς της ιδιαίτερης πατρίδας της, το Κιβέρι της Αργολίδας. Διορίστηκε στη Σκάλα Λακωνίας. Κατόπιν ήρθε στην Ηλεία και συναντήθηκαν επαγγελματικά με τον σύζυγό της στη Σαλμώνη, όταν ο Παύλος κατέβηκε απ’ το Πορετσό γνωστό πλέον ως Αγράμπελα-Αχαΐας. Δέκα χρόνια στο σχολείο της Σαλμώνης, στη συνέχεια στο 2ο , στο 7ο και για παρά πολλά χρόνια στο 1ο Δημοτικό της πρωτεύουσας βίωσε την αγάπη των παιδαγωγούμενων πέραν της εκπαίδευσης και της εφαρμογής του αναλυτικού προγράμματος σπουδών.
Η αείμνηστη Χριστίνα στήριξε με την ψυχή της τις εκπαιδευτικές κοινότητες, την καθημερινότητά τους εργαζόμενη ακόμη μέχρι αργά τη νύκτα ως τις τελευταίες ώρες της αφυπηρέτησή της. Υπήρξε η παιδαγωγός που μέχρι το τέλος της καριέρας της- το καλοκαίρι του 2001- λάμβανε το δικαίωμα του οδηγητικού λόγου από μαθήτριες, μαθητές και νεότερους συναδέλφους. Σήμερα όλοι και όλες οι πληροφορούμενοι την οριστική απουσία της απ’ την επίγεια ζωή θα προσευχηθούν στον Ύψιστο όπως εκείνη που τους οδήγησε μη οδηγώντας τους, παραμένοντας «παρούσα»: με πραότητα, σταθερότητα, δικαιοσύνη, ως Αγία.
Η αείμνηστη Χριστίνα «κατοίκησε εντός» των μαθητριών/ών της. Κάθε Διευθυντής, συνάδερφος, κάθε πρόσωπο ακούμπησε «πάνω της» με εμπιστοσύνη, χωρίς επιφυλάξεις και έγινε αντιληπτή κι αισθητή ως κοντινή και πιστή «φίλη» ως υποστηρικτική σύντροφος σε δύσκολες ώρες. Η αείμνηστη Χριστίνα χωρίς να έχει φυσική παρουσία θα είναι «εντός του καθενός, της καθεμιάς» σε κάθε στιγμή όλων όσοι/όσες την συναναστράφηκαν. Διότι υπήρξε διευκολυντική και στις φουρτούνες…
«Παρούσα» ως μάνα και δασκάλα δεν επιδίωξε να λειτουργήσει ως «πρότυπο». Όσοι παιδαγωγούμενοι την αντιλήφθηκαν ως πρότυπο ίσως εμπνεύστηκαν ίσως βοήθησαν τη δική τους τη ζωή. Η παιδαγωγική των προτύπων μπορεί πλέον να θεωρείται αναχρονιστική αλλά αναγκαία στη φάση της ψυχολογικής αναγκαιότητας της στήριξης της πίστης του παιδαγωγούμενου. Η αείμνηστη Χριστίνα υπήρξε εμπνευσμένη, συνεπής, καταρτισμένη παιδαγωγός που έμεινε στην αναπτυσσόμενη συνείδηση των μαθητών/ιών της, ως αναγκαίο πρότυπο.
Ναι, υπήρξε παρούσα σε κάθε μαθητή και μαθήτριά της, στα παιδιά της, στον σύζυγό της, αρνούμενη την εξουσία και την ανωτερότητα του ρόλων της ως δασκάλα και ως μάνα διευκολύνοντας την ανάπτυξη του ομαδικού πνεύματος στην τάξη και στο γραφείο των δασκάλων. Ήταν η κυρία που όταν πλησίαζε δίπλα ή πλάι σε οποιαδήποτε ψυχή πρόσεχε πάντα να μην ενοχλεί, ακόμη και με τη σκιά της.
Με το εύγλωττο της μη λεκτικής, περισσότερο παρουσίας της, με πολύ-πολύ θόρυβο χωρίς η ίδια να το επιθυμεί, δηλώνει την αναχώρησή της στο νέο ταξίδι της. Έφυγε για να διευκολύνει την ελευθερία των κινήσεων της οικογένειάς της, χωρίς δάκρυα, χωρίς λύπες, χωρίς στενοχώριες. Με το θάνατό της δίνει θάρρος, κουράγιο και ασφάλεια για τη συνέχεια του σύντομου ταξιδιού της ζωής, για να «ασκηθούμε» μέχρις της Νέας συνάντησης.
Καλό ταξίδι … Χριστίνα. «Ήρθες κοντά μας ως δασκάλα και ως δασκάλα θα μπορούσες μόνο να φύγεις».
Παράκληση της οικογένειας αντί Στεφάνων να ενισχυθούν τα ευαγή ιδρύματα της Ι.Μ.Ηλείας.
