Μία από τις σημαντικότερες πολεοδομικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης βρίσκεται σε εξέλιξη, με τη μετακίνηση των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Η αλλαγή αυτή στοχεύει στον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικών αδειών, στην επιτάχυνση των διαδικασιών και στη διαφάνεια, φέρνοντας τον πολίτη στο επίκεντρο της δημόσιας διοίκησης.
Οι ΥΔΟΜ, όπως λειτουργούσαν μέχρι σήμερα, παρουσίαζαν σοβαρές αδυναμίες. Μετά από 15 χρόνια εφαρμογής του «Καλλικράτη», μόνο οι 185 από τους 332 δήμους διαθέτουν οργανωμένη ΥΔΟΜ, με αποτέλεσμα το 44% των πολιτών να εξυπηρετούνται από γειτονικούς δήμους, πολλές φορές αναποτελεσματικά. Ο χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας κυμαίνεται κατά μέσο όρο στους 6-8 μήνες, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που υπερβαίνει ακόμα και τα πέντε έτη. Επιπλέον, ο πολυκερματισμός των ΥΔΟΜ και η ελλιπής στελέχωση τους οδηγούν σε διαφορετικές ερμηνείες της νομοθεσίας, προκαλώντας ανισότητες στην εφαρμογή της. Οι πολίτες αξιολογούν τη λειτουργία των ΥΔΟΜ με μόλις 3,4/10, μία από τις χαμηλότερες επιδόσεις στον δημόσιο τομέα.
Τι αλλάζει με την ένταξη στο Κτηματολόγιο
Η μεταρρύθμιση προβλέπει τη δημιουργία νέων Κέντρων Δόμησης εντός του Ελληνικού Κτηματολογίου, τα οποία θα αναλάβουν τις διαδικασίες έκδοσης οικοδομικών αδειών και ελέγχων κατασκευών, ενώ τα Τμήματα Πολεοδομικού Σχεδιασμού θα παραμείνουν στους δήμους.
Η ένταξη των ΥΔΟΜ στο Κτηματολόγιο φέρνει πλήρη ψηφιακή διαλειτουργικότητα μέσω της πλατφόρμας e-Άδειες και άλλων συστημάτων, προσφέροντας υπηρεσίες μίας στάσης (one-stop-shop) και αξιοποιώντας το εκτεταμένο δίκτυο κτηματολογικών γραφείων σε όλη τη χώρα.
Η διαδικασία θα γίνει σταδιακά και οικειοθελώς για τους εργαζόμενους, με κίνητρα και υποστήριξη, διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεσιών. Το προσωπικό των υφιστάμενων ΥΔΟΜ θα στελεχώσει τα Κέντρα Δόμησης, χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργία του Ελληνικού Κτηματολογίου, ενώ οι πολίτες θα επωφεληθούν από ταχύτερες, πιο διαφανείς και απλούστερες διαδικασίες.
Συντονισμένη δράση για ομαλή μετάβαση
Η μεταρρύθμιση αποτελεί μέρος μιας ενιαίας κυβερνητικής στρατηγικής, που υλοποιείται σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια υπουργεία. Από τον σχεδιασμό έως την υλοποίηση, η μετάβαση προχωρά με πλήρη συντονισμό και διάλογο με υπηρεσιακούς παράγοντες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε να ενσωματωθούν βελτιώσεις και να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των νέων δομών.
Με την κίνηση αυτή, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να καταστήσει τη διαδικασία της δόμησης πιο σύγχρονη, αξιόπιστη και προσιτή για πολίτες και επαγγελματίες, μειώνοντας τα χρόνια καθυστερήσεων και τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που χαρακτήριζαν μέχρι σήμερα τις πολεοδομίες.
Κτηματολόγιο: Ο ψηφιακός κόμβος για τη δόμηση και τις άδειες
Με τη νέα μεταρρύθμιση που υλοποιείται σε κυβερνητικό επίπεδο, οι Υπηρεσίες Δόμησης εντάσσονται στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα σύγχρονο, διαφανές και πλήρως ψηφιακό σύστημα δόμησης και αδειοδοτήσεων.
Καινοτομίες και πλεονεκτήματα της νέας εποχής:
• Υπηρεσίες μίας στάσης (one-stop-shop): Όλες οι διαδικασίες δόμησης και κτηματολογίου συγκεντρώνονται σε ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο και τα βήματα που απαιτούνται για τον πολίτη και τον μηχανικό.
• Πλήρης ψηφιακή διαλειτουργικότητα: Η πλατφόρμα e-Άδειες, οι δηλώσεις αυθαιρέτων και τα συστήματα του Κτηματολογίου συνδέονται μέσω G-Cloud, εξασφαλίζοντας ενιαία πρόσβαση και άμεση ανταλλαγή δεδομένων.
• Κωδικοποίηση και εφαρμογή ενιαίας νομοθεσίας, πολεοδομικά σχέδια με αξιοποίηση ψηφιακών χαρτών .
• Κέντρα Δόμησης με κεντρικό συντονισμό: Οι νέες δομές λειτουργούν υπό ενιαία εποπτεία, διασφαλίζοντας αντικειμενικότητα, διαφάνεια και καλύτερη οργάνωση πόρων.
• Αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών: Το εκτεταμένο δίκτυο Κτηματολογικών Γραφείων και υποκαταστημάτων, που ήδη ταυτίζεται στο 97% της επικράτειας με το δίκτυο των ΥΔΟΜ, προσφέρει πολύτιμη έτοιμη βάση για λειτουργική μετάβαση με περιορισμένο κόστος.
• Νέες ψηφιακές υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας: Η διασύνδεση των συστημάτων δημιουργεί δυνατότητες για καινοτόμες εφαρμογές γύρω από τα ακίνητα, διευκολύνοντας μηχανικούς και πολίτες στην πρόσβαση και αξιοποίηση πληροφοριών.
Η μεταρρύθμιση αξιοποιεί την αποδεδειγμένη εμπειρία του Ελληνικού Κτηματολογίου στην ψηφιοποίηση και φέρνει τον πολίτη στο επίκεντρο, μετατρέποντας τη διαδικασία της δόμησης από πολύπλοκη και χρονοβόρα σε απλή, ψηφιακή και αξιόπιστη διαδικασία.
