Με τροπολογία Χατζηδάκη καταργούνται οι εξαιρέσεις για την απονομή προσωρινής σύνταξης, ενώ επισπεύδεται η έκδοση σύνταξης με διαδοχική ασφάλιση
Kομβικές αλλαγές καθώς και μικρότερες παρεμβάσεις προβλέπει η τροπολογία Χατζηδάκη που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, με στόχο την επιτάχυνση έκδοσης των εκκρεμών συντάξεων.
Με την τροπολογία καταργούνται οι εξαιρέσεις για την απονομή προσωρινής σύνταξης ενώ επισπεύδεται η έκδοση σύνταξης με διαδοχική ασφάλιση, μια διαδικασία που αποτελεί ακόμη και σήμερα πραγματική οδύσσεια για έναν στους δύο Έλληνες.
Την ίδια ώρα στην έκδοση των συντάξεων εμπλέκεται και ο ιδιωτικός τομέας με πιστοποιημένους δικηγόρους και λογιστές, υποβοήθηση την οποία ο υπουργός εργασίας Κωστής Χατζηδάκης χαρακτηρίζει τομή, παρά τις ενστάσεις που εγείρονται από πολλές πλευρές.
Παράλληλα, απλοποιείται η διαδικασία για την έκδοση συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση και εξορθολογίζεται ο υπολογισμός των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ ώστε να μπορούν περισσότεροι να λάβουν σύνταξη
Ειδικότερα η τροπολογία:
– Εξειδικεύει το πεδίο σύμπραξης του e-ΕΦΚΑ με πιστοποιημένους επαγγελματίες (δικηγόρους και λογιστές) για την επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων
– Προβλέπει την ενοποίηση του ορίου οφειλών εντός του οποίου είναι δυνατή η χορήγηση σύνταξης στα 20.000 ευρώ για όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και στα 6.000 ευρώ για τον τ. ΟΓΑ
– Καθιστά υποχρεωτική την προσωρινή σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ
– Καθιστά υποχρεωτική την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση του άρθρου 47 του ν. 2676/1999 για τους ασφαλισμένους στην περίπτωση που έχουν διαδοχική ασφάλιση. Επίσης, την επεκτείνει και στον τ. ΟΓΑ
– Προβλέπει ότι τα Δελτία Ατομικής και Υπηρεσιακής Κατάστασης (ΔΑΥΚ) για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο που έχουν εκδοθεί και έγχαρτα αποτελούν τεκμήριο για το χρόνο ασφάλισης που προκύπτει από αυτά
– Επιλύει τις διενέξεις μεταξύ ΟΑΕΕ και ΟΓΑ για χρόνο ασφάλισης στον ΟΓΑ που αμφισβητείτο
Αναλυτικά σύμφωνα με την τροπολογία:
Χορηγείται υποχρεωτικά η προσωρινή σύνταξη σε όλους τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως αν έχει υποβληθεί αίτημα από τον ασφαλισμένο ή όχι, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή έξοδος από την εργασία και το εισόδημά τους ως συνταξιούχων. Είναι μια πρόσθετη εξασφάλιση ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα υπάρχει μια βασική καταβολή προς τους ίδιους από τον e-ΕΦΚΑ.
Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται οι εξαιρέσεις στη χορήγηση της προσωρινής σύνταξης. Σήμερα προσωρινή σύνταξη λαμβάνουν περίπου 40.000 υποψήφιοι συνταξιούχοι, δηλαδή μόνο το 20% αυτών που περιμένουν στην ουρά. Οι περισσότεροι δικαιούχοι προσωρινών συντάξεων είναι πρώην δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ από τον ιδιωτικό τομέα μόνο 1 στους 3 λαμβάνει προσωρινή. Με βάση το νομικό πλαίσιο δε μπορούν να λάβουν προσωρινή σύνταξη όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση, δηλαδή η πλειοψηφία των ασφαλισμένων, όσοι έχουν οφειλές, οι αγρότες του ΟΓΑ, όσοι λαμβάνουν κομμάτι τις σύνταξης από άλλα κράτη (Γερμανία, ΗΠΑ, Αυστραλία) και όσοι χρειάζεται να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια ασφάλισης με αποτέλεσμα να μένει εκτός της απονομής ένας στους δύο ασφαλισμένους.
Με τη νέα διάταξη καταργούνται τα «εμπόδια» για τους εν αναμονή συνταξιούχους που εντάσσονται στο καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης, βρίσκονται σε εκκρεμότητα για την αναγνώριση πλασματικών ετών η είναι ασφαλισμένοι στου ΟΓΑ οι οποίοι στο εξής θα λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη. Ωστόσο θα συνεχίσουν να μη δικαιούνται την παροχή όσοι οφείλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ αλλά οι τροποποιήσεις που προωθούνται και σ΄αυτόν τον τομέα θα δώσουν σε περισσότερους το δικαίωμα χορήγησης προσωρινής σύνταξης.
Παράλληλα όπως εξηγεί η διάταξη, με την κατάργηση των εξαιρέσεων εξυπηρετείται και ο e-EΦΚΑ γιατί εκκαθαρίζει συντομότερα τις σε βάρος του απαιτήσεις και δεν επιβαρύνεται από την τυχόν καθυστέρηση έκδοσης της συνταξιοδοτικής απόφασης.
Συμμετοχή πιστοποιημένων δικηγόρων και λογιστών στην απονομή των συντάξεων
1. Δικηγόροι (μέλη των δικηγορικών συλλόγων της χώρας με τριετή δικηγορία) και μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου λογιστές-φοροτεχνικοί Α’ τάξης, αφού παρακολουθήσουν σεμινάριο επιμόρφωσης και πιστοποιηθούν από τους οικείους επαγγελματικούς συλλόγους τους θα μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορα στάδια της διαδικασίας απονομής σύνταξης. Για την εκτέλεση του έργου τους θα έχουν πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία και δεδομένα που τηρούνται σε ηλεκτρονικά και έγχαρτα αρχεία του e-ΕΦΚΑ.
2. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες:
α) Διαπιστώνουν τον χρόνο ασφάλισης (σε έναν ή περισσότερους φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης) και εκδίδουν σχετική βεβαίωση
β) Διαπιστώνουν την ύπαρξη ή μη οφειλομένων εισφορών του αυτοαπασχολούμενου ή ελεύθερου επαγγελματία και εκδίδουν σχετική βεβαίωση ή υποβάλλουν αίτηση για ρύθμιση
γ) Υπολογίζουν το οφειλόμενο ποσό για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου και εκδίδουν σχετική βεβαίωση
δ) Εκδίδουν προσυνταξιοδοτική βεβαίωση
ε) Συντάσσουν σχέδιο πράξης διακανονισμού οφειλών
στ) Εκδίδουν σχέδιο απόφασης προσωρινής σύνταξης, καθώς και οριστικής κύριας και επικουρικής σύνταξης
3. Οι βεβαιώσεις που εκδίδουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες θεωρούνται ισχυρές και παράγουν πλήρη απόδειξη ως προς τα στοιχεία που εμπεριέχουν. Οι υπάλληλοι του e- ΕΦΚΑ εκδίδουν βάσει αυτών τις αποφάσεις απονομής της σύνταξης (προσωρινής/οριστικής, κύριας/επικουρικής, εφάπαξ)
4. Οσον αφορά στη δυνατότητα των πιστοποιημένων επαγγελματιών να συντάσσουν σχέδια προσωρινής ή οριστικής σύνταξης, επισημαίνεται ότι αν υποβληθεί ένα τέτοιο σχέδιο, οι υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ απλώς το επικυρώνουν. Εάν δεν έχει γίνει αυτή η επικύρωση εντός 30 ημερών, το σχέδιο θεωρείται ότι έχει εγκριθεί και η σύνταξη απονέμεται σύμφωνα με αυτό.
5. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες εγγράφονται σε ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών που τηρείται στον e-ΕΦΚΑ, εποπτεύεται από αυτόν και είναι προσβάσιμο μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr).
6. Ασκούν το έργο τους μετά από σχετική ανάθεση που τους γίνεται από τον ενδιαφερόμενο ασφαλισμένο.Η ανάθεση γίνεται μέσω υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 που απευθύνεται στον e-ΕΦΚΑ και καθορίζει το ειδικότερο αντικείμενο του έργου, δηλαδή ποια ή ποιες από τις πράξεις που προαναφέρθηκαν ανατίθεται στον πιστοποιημένο επαγγελματία. Συνεπάγεται δε (ακόμα και αν δεν αναφέρεται ρητά στο σχετικό έγγραφο) εξουσιοδότηση για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων του ασφαλισμένου.
7. Η ανάθεση σε πιστοποιημένους επαγγελματίες μπορεί να γίνεται και στο πλαίσιο της διαδικασίας απονομής συντάξεων σε αιτήσεις που εκκρεμούσαν κατά τη δημοσίευση της τροπολογίας.
8. Ο e-ΕΦΚΑ καταβάλλει κατ’ αποκοπήν αποζημιώσεις στους πιστοποιημένους επαγγελματίες για κάθε επιμέρους πράξη. Το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλεται από τον e-ΕΦΚΑ για κάθε μία από τις εργασίες που μπορούν να τους ανατεθούν ορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται επίσης οι προϋποθέσεις και ο τρόπος καταβολής της αποζημίωσης αυτής και ο τρόπος αποτύπωσής της στα βιβλία των επαγγελματιών.
9. Η αρμόδια υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ πραγματοποιεί υποχρεωτικά κάθε μήνα τυχαίο δειγματοληπτικό έλεγχο σε ποσοστό τουλάχιστον 5% των πράξεων απονομής σύνταξης που εκδόθηκαν βάσει βεβαιώσεων πιστοποιημένων επαγγελματιών τον προηγούμενο μήνα.
10. Εάν από τον όποιο έλεγχο προκύψει ότι βεβαιώσεις ή σχέδια αποφάσεων των πιστοποιημένων επαγγελματιών με βάση τις οποίες χορηγήθηκε η σύνταξη είναι εσφαλμένα ή ελλιπή, η απόφαση απονομής σύνταξης που βασίζεται σ’ αυτές κατά περίπτωση ανακαλείται ή μεταρρυθμίζεται το αργότερο εντός δεκαετίας από την έκδοση της πράξης απονομής της σύνταξης. Εάν κατά τη διαδικασία των ελέγχων διαπιστωθεί ότι ο πιστοποιημένος επαγγελματίας έχει εκδώσει εσφαλμένες ή ελλιπείς βεβαιώσεις που αφορούν σε τρεις τουλάχιστον ασφαλισμένους, η πιστοποίησή του ανακαλείται με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ και αποκλείεται η εκ νέου χορήγησή της για χρονικό διάστημα 5 ετών.
11. Αν το σφάλμα ή οι ελλείψεις στις βεβαιώσεις που εκδίδει ο πιστοποιημένος επαγγελματίας οφείλεται σε βαριά αμέλειά του ή σε δόλο, ευθύνεται εις ολόκληρον με τον αχρεωστήτως λαβόντα για την επιστροφή ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως εξαιτίας του σφάλματος. Επίσης, είναι δυνατή με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ η επιβολή διοικητικού προστίμου από 1.000 έως 10.000 ευρώ για κάθε εσφαλμένη βεβαίωση ή σχέδιο που οφείλεται σε βαρεία αμέλεια ή δόλο.
12. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ορίζονται η ύλη και το πρόγραμμα επιμόρφωσης των πιστοποιημένων επαγγελματιών, οι λεπτομέρειες για την διαδικασία επιμόρφωσης και εγγραφής στο ειδικό μητρώο πιστοποιημένων επαγγελματιών, η διαδικασία και τα κριτήρια επιβολής κυρώσεων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
13. Τέλος, με απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ ορίζονται σε κάθε υπηρεσία έκδοσης συντάξεων αρμόδιοι υπάλληλοι για την απρόσκοπτη συνεργασία των πιστοποιημένων επαγγελματιών με τον e-ΕΦΚΑ, τη χορήγηση στοιχείων από το φυσικό ή τα ηλεκτρονικά αρχεία και την απάντηση σε ερωτήματα που αφορούν στις υποθέσεις που εξετάζουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες.
Απλοποίηση διατάξεων περί διακανονισμού οφειλών
Το επιτρεπτό όριο οφειλής προς τον ΕΦΚΑ προκειμένου να λάβει ο σφαλισμένος σύνταξη ανέρχεται συνολικά σε 20.000 Ευρώ για τον ΟΑΕΕ, σε 15.000 για τον ΕΤΑΑ και σε 4.000 Ευρώ για τον ΟΓΑ. Με την νομοθετική παρέμβαση το όριο για τους ασφαλισμένους αγρότες θα ανέλθει στα 6.000 ευρώ και για τους αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους του πρ. ΕΤΑΑ (γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς) το όριο θα φτάσει τις 20.000 ευρώ ενώ θα απλοποιηθούν και οι διαδικασίες επιμερισμού των οφειλών.
Καταργείται δηλαδή η υφιστάμενη διάκριση σε κεφάλαιο ύψους 14.000 ευρώ και προσαυξήσεις-πρόστιμα ύψους 6.000 ευρώ, κάτι που απλοποιεί τις διαδικασίες και διευκολύνει τους ασφαλισμένους.
Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση, η σύνταξη καταβάλλεται εφόσον το συνολικά οφειλόμενο από τον ασφαλισμένο ποσό προς τον e-ΕΦΚΑ από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις δεν υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ χωρίς τις διακρίσεις της προηγούμενης διάταξης.
Προσυνταξιοδοτική βεβαίωση
Μέχρι σήμερα προσυνταξιοδοτική βεβαίωση προκειμένου να επισπευστούν οι διαδικασίες μπορούσαν να λάβουν μόνο οι ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ. Με την τροπολογία ενισχύεται το μέτρο της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης, με την πρόβλεψη ότι η βεβαίωση αυτή είναι υποχρεωτική όταν η ασφάλιση καταγράφεται σε περισσότερους πρώην φορείς (όπως στη διαδοχική ασφάλιση). Προστίθεται επίσης και ο πρώην ΟΓΑ στους φορείς που καταλαμβάνονται.
Σκοπός είναι να διαπιστώνεται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης το συντομότερο δυνατόν και πριν από την υποβολή της αίτησης.
Ωστόσο αυτή η διευκόλυνση δεν ενεργοποιείται πριν την διαπιστωμένη έναρξη λειτουργίας του μητρώου των πιστοποιημένων επαγγελματιών, οι οποίοι αναμένεται να δώσουν ανάσα στο σύστημα απονομής συντάξεων.
Προσυνταξιοδοτική βεβαίωση και στο Δημόσιο
Στην ίδια λογική, επεκτείνεται το τεκμήριο ως προς το χρόνο ασφάλισης και στα Δελτία Ατομικής Υπηρεσιακής Κατάστασης (ΔΑΥΚ) που έχουν εκδοθεί πριν τις 27.11.2020. Στόχος είναι να μη χρειάζεται κατά την εξέταση της αίτησης συνταξιοδότησης επιβεβαίωση του χρόνου που εκεί καταγράφεται και να επιταχύνεται η όλη διαδικασία.
Προθεσμία υποβολής δικαιολογητικών συνταξιοδότησης
Μειώνεται η προθεσμία υποβολής των δικαιολογητικών που συνυποβάλλονται με την αίτηση συνταξιοδότησης και πλέον διαμορφώνεται σε ένα (1) μήνα μετά το τέλος του μήνα της αίτησης.
Σε συνδυασμό με την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, ευνοείται η επιμέλεια των ασφαλισμένων σε σχέση με τη διαπίστωση / καταμέτρηση του ασφαλιστικού τους χρόνου και επιταχύνεται η διεκπεραίωση των αιτήσεών τους. Και τούτο διότι με την 6μηνη προθεσμία που ίσχυε εκτιμήθηκε ότι υφίστατο ένας ακόμη λόγος καθυστέρησης της απονομής των συντάξεων.
Απλοποίηση διατάξεων για την αρμοδιότητα ασφάλισης στον ΟΑΕΕ ή στον ΟΓΑ
Μεγάλες καθυστερήσεις προκαλούν στον ΕΦΚΑ οι αμφισβητήσεις και οι διενέξεις για το ορθό ή μη της υπαγωγής των ασφαλισμένων στον ΟΓΑ η στον ΟΑΕΕ με βάση πληθυσμιακά και εισοδηματικά κριτήρια. Η νέα ρύθμιση επιλύει το ζήτημα θεωρώντας ότι όσοι ασφαλίσθηκαν στον ΟΓΑ καλώς ασφαλίσθηκαν, λαμβάνουν τη σύνταξή τους από τον ΟΓΑ ενώ εισφορές που τυχόν είχαν καταβάλει στον ΟΑΕΕ (παράλληλα) δεν επιστρέφονται και ο ασφαλιστικός χρόνος στην περίπτωση αυτή αξιοποιείται.
Παράταση έως τις 30 Σεπτεμβρίου για την υπαγωγή των ελεύθερων επαγγελματιών στη ρύθμιση των 120 δόσεων για οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές
Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα που έχει προκύψει από την καθυστέρηση καταγραφής των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλουν ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν υποβάλει αίτηση (1ο στάδιο) για να ενταχθούν στο καθεστώς των 120 δόσεων (του ν. 4611/2019), με παράταση της προθεσμίας για την υποβολή της αίτησης 2ου σταδίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021 (έναντι προηγούμενης καταληκτικής ημερομηνίας 30 Απριλίου 2021).
