Ακολουθήστε μας:
Κυριακή, 5 Φεβρουαρίου, 2023
No Result
View All Result
  • Επικοινωνία
Ηλεία Οικονομία
  • Αρχική
  • Τοπικά
  • Οικονομία
    • Επιχειρήσεις
    • Φορολογικά
  • Αθλητικά
  • Εργασία
  • Κόσμος
  • Life Style
  • Ελλάδα
  • Περισσότερα
    • Πολιτισμός
    • Εκπαίδευση
    • Αρθρογραφία
    • Πολιτική
    • Επενδύσεις
    • Υγεία
    • Εκλογές 2015
  • Αρχική
  • Τοπικά
  • Οικονομία
    • Επιχειρήσεις
    • Φορολογικά
  • Αθλητικά
  • Εργασία
  • Κόσμος
  • Life Style
  • Ελλάδα
  • Περισσότερα
    • Πολιτισμός
    • Εκπαίδευση
    • Αρθρογραφία
    • Πολιτική
    • Επενδύσεις
    • Υγεία
    • Εκλογές 2015
No Result
View All Result
Ηλεία Οικονομία
No Result
View All Result

Τηγανόψωμο, το απλό και μυρωδάτο έδεσμα, με ρίζες από την αρχαιότητα

27 Νοεμβρίου 2022
Τηγανόψωμο, το απλό και μυρωδάτο έδεσμα, με ρίζες από την αρχαιότητα

Στο οροπέδιο του Κολοράντο αιώνες προτού ο Χριστόφορος Κολόμβος φτάσει στην Αμερική, είχαν εγκατασταθεί και ζούσαν οι Ινδιάνοι Ναβάχο, μια φυλή αυτόχθονων ιθαγενών. Τον Ιανουάριο του 1864, καθώς
οι άποικοι έβαζαν πόδι στα εδάφη τους, οι Ναβάχο απομακρύνθηκαν βίαια από τη γη τους και αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν στο Νέο Μεξικό. Για το ταξίδι των 300 μιλίων, που έγινε γνωστό ως «Long Walk»,
και προκειμένου να μη λιμοκτονήσουν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών τους έδωσε κάποια τρόφιμα, μεταξύ των οποίων αλεύρι και λαρδί. Στη διάρκεια της μετακίνησής τους, ελλείψει σταθερών μέσων, όπως είναι οι φούρνοι, έφτιαχναν μια ζύμη από αλεύρι, νερό και αλάτι και σχημάτιζαν στρογγυλά ψωμιά με μια τρύπα στη μέση, τα οποία κατόπιν τηγάνιζαν στο λαρδί. Αυτά είναι τα frybreads, τα τηγανόψωμα των Ναβάχο, ένα φαγητό που αφηγείται την οδυνηρή ιστορία των ιθαγενών της Αμερικής στη διάρκεια του αγώνα τους για την επιβίωση.

Ένα τηγανητό ψωμί πολύ δημοφιλές τώρα στην Αμερική, μαλακό και κυψελωτό στο εσωτερικό του, σύμβολο της υπερηφάνειας και ενότητας των Ναβάχο, που λέει με τον τρόπο του την ιστορία της ακατάβλητης
δύναμής τους. Πλέον, η φράση «Frybread Power», αποτυπωμένη πάνω σε T-shirts, κονκάρδες και τσάντες, μεταφέρει παντού το μήνυμα της θέλησης του λαού.

Τα τηγανόψωμα, ωστόσο, δεν είναι εφεύρεση των Ναβάχο, αφού τέτοιου τύπου παρασκευές συναντούμε σε όλο τον κόσμο. Οπωσδήποτε ήταν μια εύκολη και νόστιμη λύση για κάθε είδους είδους περιπλανώμενες ομάδες που δεν είχαν τις ανέσεις της μονιμότητας.

Στο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση «Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου»,  οι ήρωες του έργου κρύβονται στα βουνά, μαζεύουν άγρια χόρτα και, λόγω έλλειψης απαραίτητων μαγειρικών σκευών, φτιάχνουν τηγανόψωμα αντί για ψωμί. «Πώς θα ζύμωναν ψωμί χωρίς να έχουν γάστρα; Αποφάσισαν να κάνουν τηγανόψωμα με λάδι».

Το νόστιμο και εύκολο ψωμί
Εκτός όμως από ψωμί της ανάγκης, το τηγανόψωμο είναι μια λιχουδιά γνωστή από πολύ παλιά. Tο λάγανον, σύμφωνα με τον Ησύχιο, Έλληνα γραμματικό που άκμασε κατά τον 5ο μ.Χ αιώνα και έγραψε το «Ησυχίου Λεξικόν», ήταν «είδος πλακουνταρίου από σεμιδάλεως εν ελαίω τηγανιζόμενον». Δηλαδή είδος τηγανίτας από φύλλα σιμιγδαλένιας ζύμης.

Στα νεότερα χρόνια, στον οικιακό βίο, τηγανόψωμα έφτιαχναν κάθε φορά που ζύμωναν ψωμί. Αποβραδίς «ανάπιαναν» το προζύμι, δηλαδή μετρούσαν όλο το αλεύρι που επρόκειτο να ζυμώσουν, έπαιρναν το 1/3 της ποσότητας αυτής και έβαζαν μέσα το προζύμι προσθέτοντας σταδιακά χλιαρό νερό μέχρι να δημιουργηθεί μια απαλή ζύμη. Αφού λάδωναν την επιφάνειά της, την άφηναν στα ζεστά για 10-12 ώρες μέχρι να «ανέβει»,
δηλαδή να πολλαπλασιαστούν οι μύκητες μέσα στη ζύμη ώστε να την κάνουν ικανή να «ανεβατίσει», να φουσκώσει το σύνολο του ψωμιού. Μετά από 12 ώρες έριχναν μέσα το υπόλοιπο αλεύρι, αλάτι και χλιαρό νερό και ζύμωναν μέχρι να γίνει το ζυμάρι ελαστικό και μαλακό. Έκοβαν με το μαχαίρι το ζυμάρι σε κομμάτια σε μέγεθος καρβελιού και τα έβαζαν στην πινακωτή, μια στενόμακρη ξύλινη κατασκευή με χωρίσματα. Τοποθετούσαν μέσα τα ζυμωμένα καρβελάκια, και τα σκέπαζαν με κουβέρτες σε ένα ζεστό μέρος ώστε να φουσκώσει το ζυμάρι και να τα φουρνίσουν.

Σε αυτό το σημείο, τη ζύμη που περίσσευε, πριν φουσκώσει, την έκαναν τηγανόψωμα. Έφτιαχναν χοντρά φύλλα από ζυμάρι, ίσα με τη διάμετρο του τηγανιού και τα τηγάνιζαν και από τις δυο πλευρές. Όταν τα έβγαζαν από τη φωτιά, τα έτρωγαν σκέτα ή τα περίχυναν με πετιμέζι ή μέλι. Ακόμη και τα τρίμματα του τυριού ενσωμάτωναν στη ζύμη και τότε τα τηγανόψωμα γίνονταν ακόμη πιο χορταστικά και νόστιμα. Ένα από τα πλεονεκτήματά τους, δε, είναι ότι καταναλώνονται μόλις βγουν από τη φωτιά, προσφέροντας όλη την τρυφερότητα και την καθησυχαστική αίσθηση της ζεστής ζύμης.

Πεταχτές, πιττάρια, τραβηχτές και χατσαπούρια
Όμως, όπως γράφει η εξαιρετική ερευνήτρια της ελληνικής παραδοσιακής κουζίνας Εύη Βουτσινά, στο «Γεύση Ελληνική» (εκδόσεις Καστανιώτη), το τηγανόψωμο δεν γίνεται μόνο στο τηγάνι! «Συνήθως τα τηγανόψωμα τρώγονται ζεστά ή χλιαρά. Τα φτιάχνετε στο τηγάνι φυσικά, αλειμμένο με λάδι ή βούτυρο. Όταν όμως είναι αναμμένος ο φούρνος, τα βάζετε στον φούρνο. Η νοστιμιά του τηγανόψωμου εξαρτάται από το αλεύρι.

Προτιμήστε ολικής αλέσεως σιταρένιο. Όταν το ρίξετε απευθείας στην πλάκα του φούρνου (χωριάτικου φούρνου, εννοείται), λέγεται πεταχτή». Διευκρινίζει, δε, πως όταν το βάζουμε στον φούρνο τρίβουμε το τυρί
στην επιφάνεια και μετά με την παλάμη πιέζουμε για να βουλιάξει μέσα στη ζύμη ενώ όταν το φτιάχνουμε στο τηγάνι ρίχνουμε το τυρί στο κέντρο της ζύμης για να μην καεί.

Ο Κυριάκος Κάσσης στη «Λαογραφία της Μέσα Μάνης» (αυτοέκδοση), αναφέρει τα τηγανόψωμα ως πιττάρια ή πιτταΐρια. Εξηγεί ότι ανοίγουν το ζυμάρι σε δίσκους με την ξυλίκα, τον πλάστη δηλαδή, και πώς κάνουν
μια τρύπα στο κέντρο για να τρέχει και στην επάνω πλευρά το καυτό λάδι αλλά και για να μη φουσκώσει υπερβολικά. Σημειωτέον ότι την ίδια ακριβώς τεχνική βρίσκουμε και στα τηγανόψωμα των Ναβάχο. Πάντως, ο
Κάσσης μάς λέει ότι αν η νοικοκυρά έχει τέχνη, τα τηγανόψωμα γίνονται ξεροψημένα και τραγανά και είναι τόσο λαχταριστά που κάποιο παιδί πηγαίνοντας 20 πιττάρια στον πατέρα του έφαγε στον δρόμο τα 19!
Ο Πανταζής Κοντομίχης, στο «Νοικοκυριό του χωριάτικου σπιτιού στη Λευκάδα» (εκδ. Γρηγόρη) επισημαίνει πως «τα τηγανόψωμα τα ’φτιαχναν κυρίως την άνοιξη που έσκαβαν τα αμπέλια και τα πήγαιναν στους εργάτες για να δειπνήσουν. Φρόντιζαν όμως να τα πάνε ζεστά, αφού τα ’βαναν σε μια τζετζεροπούλα, στοιβανιές, στοιβανιές, δηλαδή πολλά μαζί, το ’να πάνω στο άλλο. Όσα και να πήγαιναν δεν περίσσευαν, γιατί η μέρα η Μαρτιάτικη είναι μεγάλη κι οι εργάτες πεινάνε».

Στη Μάνη βρίσκουμε και τις τραβηχτές, δηλαδή μικρά τηγανόψωμα φτιαγμένα από κομμάτια ζύμης ψωμιού που τα τραβάμε και τα τεντώνουμε με τα δάχτυλά μας ώστε να ανοίξουν και να σχηματίσουμε έτσι οβάλ
πιτούλες που τις τηγανίζουμε.

Οι Πόντιοι έφτιαχναν τα πισία, αφράτα και φουσκωτά τηγανόψωμα αλλά και χατσαπούρια, δηλαδή τυρόψωμα στο τηγάνι. Πολλές οι ονομασίες, για ένα έδεσμα με κοινό παρανομαστή, τη νόστιμη τηγανητή ζύμη που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.

Και οι τηγανίτες;
Συγγενικά με τα τηγανόψωμα ως προς τα υλικά και τα σκεύη που χρησιμοποιούνται είναι οι τηγανίτες, με τη διαφορά πως για την παρασκευή τους δεν χρησιμοποιείται η σφιχτή ζύμη του ψωμιού αλλά μια πιο υδαρής
που κάνει το αποτέλεσμα πιο σπογγώδες και μαλακό. Τα αρχαία τήγανα δεν ξέρουμε αν έμοιαζαν περισσότερο με τηγανίτες ή τηγανόψωμα πάντως στο «Έργα και Ημέραι», ο Ησίοδος αναφέρει πως σερβίρονταν με γλυκά φρούτα, ξηρούς καρπούς ή ποτισμένες με μέλι. Στους «Δειπνοσοφιστές» του Αθήναιου η φράση «Τηγανίας ήδη τεθέασαι χλιαρούς, σίζοντας, όταν αυτoίσιν επιχέης μέλι;» (δηλαδή «έχεις δει ως τώρα ζεστές τηγανίτες να τσιτσιρίζουν, όταν τις περιχύνεις μέλι;») μας παραπέμπει στα νεότερα τσιριχτά, όπως επίσης ονομάζονται οι τηγανίτες στον Πόντο και σε μέρη της Μικράς Ασίας. Τα τσιριχτά λοιπόν πήραν το όνομά τους επειδή τσιτσιρίζουν στο τηγάνισμα!

Η εκδίκηση του τηγανόψωμου
Τις τελευταίες δεκαετίες, το τηγανόψωμο μαζί με μια σειρά φαγητών πιο φτωχικών και παραδοσιακών είχαν περάσει στο περιθώριο των διατροφικών μας επιλογών. Επειδή όμως οι μόδες περνούν ενώ οι αξίες επανέρχονται, τα τηγανόψωμα εμφανίστηκαν και πάλι όχι μόνο στις ταβέρνες και τους φούρνους της γειτονιάς αλλά και σε προβεβλημένα brunch, σε νεο-ουζερί και σε all day cafe. Πλέον δεν χρειάζεται να ψήσουμε ψωμί στο σπίτι για να τα ετοιμάσουμε, αφού με λίγη μαγιά και μισής ώρας αναμονή μπορούμε να φτιάξουμε αφράτα τηγανόψωμα σκέτα, με τυρί, με ελιές και λιαστές ντομάτες, με μυρωδικά, με ταραμά, με χωριάτικο λουκάνικο, με ό,τι τραβάει η όρεξή μας.

Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Εδώ και αιώνες, ελάχιστοι μπορούν να αντισταθούν σε ένα χρυσίζον, τραγανό, ζεστό και μυρωδάτο τηγανόψωμο, τροφή και απόλαυση για το σώμα και την ψυχή.

 

www.olivemagazine.gr

Προηγούμενο Άρθρο

Κιβωτός του Κόσμου: 273 ακίνητα σε ολόκληρη τη χώρα (και στην Ηλεία;) και έσοδα 85 εκατ. ευρώ – Πόσα δήλωναν στην εφορία

Επόμενο Άρθρο

Παρακολουθήσεις: Νέα λίστα με ονόματα από το «Documento» – Ποια πρόσωπα ήταν «στόχοι» του Predator

Σχετικά Άρθρα

ΕΠΣΗ: Επαναρχίζει την Τετάρτη 8/2 η Α1 Ηλείας (με τη 16η αγωνιστική)
Αθλητικά

ΕΠΣΗ: Επαναρχίζει την Τετάρτη 8/2 η Α1 Ηλείας (με τη 16η αγωνιστική)

5 Φεβρουαρίου 2023
Πρίγκιπας Χάρι: «Εγώ είμαι η γυναίκα που πήρε την παρθενιά του» λέει οδηγός εκσκαφέα
Life Style

Πρίγκιπας Χάρι: «Εγώ είμαι η γυναίκα που πήρε την παρθενιά του» λέει οδηγός εκσκαφέα

5 Φεβρουαρίου 2023
Τα …διαχρονικά superfood
Υγεία

Τα …διαχρονικά superfood

5 Φεβρουαρίου 2023
Εκλογές στην Κύπρο: Προβάδισμα Νίκου Χριστοδουλίδη στον α’ γύρο – Με Μαυρογιάννη αντίπαλο στον β’ (τρίτος ο Νεοφύτου)
Κόσμος

Εκλογές στην Κύπρο: Προβάδισμα Νίκου Χριστοδουλίδη στον α’ γύρο – Με Μαυρογιάννη αντίπαλο στον β’ (τρίτος ο Νεοφύτου)

5 Φεβρουαρίου 2023
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Τελευταία Νέα

Τα …διαχρονικά superfood
Υγεία

Τα …διαχρονικά superfood

5 Φεβρουαρίου 2023
Εκλογές στην Κύπρο: Προβάδισμα Νίκου Χριστοδουλίδη στον α’ γύρο – Με Μαυρογιάννη αντίπαλο στον β’ (τρίτος ο Νεοφύτου)
Κόσμος

Εκλογές στην Κύπρο: Προβάδισμα Νίκου Χριστοδουλίδη στον α’ γύρο – Με Μαυρογιάννη αντίπαλο στον β’ (τρίτος ο Νεοφύτου)

5 Φεβρουαρίου 2023
Νέος πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πύργου ο Γιάννης Παπαδημητρίου
Τοπικά

Νέος πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πύργου ο Γιάννης Παπαδημητρίου

5 Φεβρουαρίου 2023
Γιατί δεν επιστρέφουν οι νέοι – 7 στους 10 δεν θέλουν να γυρίσουν ξανά στην Ελλάδα
Ελλάδα

Γιατί δεν επιστρέφουν οι νέοι – 7 στους 10 δεν θέλουν να γυρίσουν ξανά στην Ελλάδα

5 Φεβρουαρίου 2023
Επόμενο Άρθρο
Παρακολουθήσεις: Νέα λίστα με ονόματα από το «Documento» – Ποια πρόσωπα ήταν «στόχοι» του Predator

Παρακολουθήσεις: Νέα λίστα με ονόματα από το «Documento» – Ποια πρόσωπα ήταν «στόχοι» του Predator

“Τρέχουν” χιλιάδες προσλήψεις σε Δημόσιο και φορείς (προκηρύξεις)

“Τρέχουν” χιλιάδες προσλήψεις σε Δημόσιο και φορείς (προκηρύξεις)

“Επί τάπητος” θέματα της πόλης στη συνάντηση δημάρχου Πύργου με συλλόγους

"Επί τάπητος" θέματα της πόλης στη συνάντηση δημάρχου Πύργου με συλλόγους

Ηλεία Οικονομία

© 2020 IliaOikonomia.gr / Developed by EnterID

iliaoikonomia.gr

  • Όροι χρήσης
  • Διαφημιστείτε
  • Η Ταυτοτητά Μας

Follow Us

  • Αρχική
  • Τοπικά
    • Φορολογικά
    • Επιχειρήσεις
  • Οικονομία
  • Αθλητικά
  • Εργασία
  • Κόσμος
  • Life Style
  • Ελλάδα
  • Περισσότερα
    • Πολιτισμός
    • Εκπαίδευση
    • Αρθρογραφία
    • Πολιτική
    • Επενδύσεις
    • Υγεία
    • Εκλογές 2015
No Result
View All Result

© 2020 IliaOikonomia.gr / Developed by EnterID

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να σας προσφέρει την καλύτερη εμπειρία περιήγησης.

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα cookies που χρησιμοποιούμε ή να τα απενεργοποιήσετε στις ρυθμίσεις.

Powered by  GDPR Cookie Compliance
Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας

Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή/και έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε μια συσκευή, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για εξατομικευμένες διαφημίσεις και περιεχόμενο, μέτρηση διαφημίσεων και περιεχομένου, καθώς και απόψεις του κοινού για την ανάπτυξη και βελτίωση προϊόντων.

Με την άδειά σας, εμείς και οι συνεργάτες μας ενδέχεται να χρησιμοποιήσουμε ακριβή δεδομένα γεωγραφικής τοποθεσίας και ταυτοποίησης μέσω σάρωσης συσκευών. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας όπως περιγράφεται παραπάνω. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε ή να αρνηθείτε να συναινέσετε. Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.

Απαραίτητα Cookies

Τα απαραίτητα cookies πρέπει να είναι ενεργοποιημένα ανά πάσα στιγμή, ώστε να μπορούμε να αποθηκεύουμε τις προτιμήσεις σας για τις ρυθμίσεις των cookies.

Εάν απενεργοποιήσετε αυτό το cookie, δεν θα μπορούμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που επισκέπτεστε αυτόν τον ιστότοπο θα πρέπει να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε ξανά τα cookie.

Cookies Τρίτων

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Google Analytics για τη συλλογή ανώνυμων πληροφοριών, όπως ο αριθμός των επισκεπτών στον ιστότοπο και οι πιο δημοφιλείς σελίδες.

Η διατήρηση αυτού του cookie μας βοηθά να βελτιώσουμε τον ιστότοπό μας.

Πιο αναλυτικά τα cookies που χρησιμοποιούνται είναι τα εξής:

CookieΔιάρκειαΧρήση
_ga2 ΈτηΑναγνώριση χρηστών
_gid24 ΏρεςΑναγνώριση χρηστών
_gat1 ΛεπτόΡύθμιση ρυθμού αιτήματος

Ενεργοποιήστε πρώτα τα απαραίτητα cookie για να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας!