Στροφή των καταναλωτών στα «ανώνυμα» προϊόντα – Πόσο αυξήθηκαν τα μερίδια των PL – Η κυβέρνηση εξετάζει… pass ακρίβειας
*Γράφει η Ξανθή Γούναρη
Λίγο πριν τελειώσουν τα «μπάνια του λαού» και αρχίσουν τα έξοδα του Σεπτεμβρίου – ανέκαθεν ένας «βαρύς» μήνας για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς – ο κλαδικός πληθωρισμός των τροφίμων ελέω (και) ενεργειακής ακρίβειας συνεχίζει να αυξάνεται.
Η τάση ανόδου των τιμών στο καλάθι του καταναλωτή δεν φαίνεται να αντιστρέφεται το επόμενο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του λιανεμπορίου και των προμηθευτών, με τα νοικοκυριά να αλλάζουν άρδην τις αγοραστικές τους συνήθειες προκειμένου να τα βγάλουν πέρα.
Κι αυτό γιατί αφενός επίκεινται νέοι γύροι ανατιμήσεων για εκατοντάδες βασικά προϊόντα καθημερινής ανάγκης και αφετέρου διότι για τα τρόφιμα και τα είδη νοικοκυριού (τουλάχιστον μέχρι σήμερα) δεν υπάρχει κάποιο… pass.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούλιο, παρά τη συγκράτηση του γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο 11,6%, τα προϊόντα διατροφής κατέγραψαν αύξηση κατά 13% σε ετήσια βάση, σημειώνοντας ταχύτερη άνοδο σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες.
Με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), οι τιμές σε προϊόντα, όπως το ψωμί, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, το κρέας, τα λάδια, τα λαχανικά, η ζάχαρη, τα δημητριακά και ο καφές εκτινάχθηκαν, ενώ έρχονται νέες ανατιμήσεις.
Σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Κορκίδη, πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, τουλάχιστον 40 κατηγορίες βασικών ειδών θα ακριβύνουν τις επόμενες εβδομάδες, με το ποσοστό αύξησης μεσοσταθμικά να ανέρχεται στο 10% με 15%. 
Το «κούρεμα» των προσφορών
Μπροστά στην επέλαση της ακρίβειας οι καταναλωτές κόβουν ακόμη και από τις ανελαστικές δαπάνες, ενώ αναζητούν ξανά «σωσίβιο» στις προσφορές και στα φθηνότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Η πρακτική των προωθητικών ενεργειών, είτε με τη μορφή έκπτωσης είτε με την παροχή επιπλέον ποσότητας προϊόντος, έχει καθιερωθεί ως πρακτική τα τελευταία χρόνια από την οργανωμένη λιανική και τις βιομηχανίες για όλες τις κατηγορίες των ταχυκίνητων προϊόντων, όπως τρόφιμα, είδη προσωπικής υγιεινής, απορρυπαντικά ή άλλα προϊόντα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.
Ωστόσο και παρά τις ανάγκες που «επιβάλλει» η οικονομική συγκυρία, λιανέμποροι και προμηθευτές έχουν μειώσει/αλλάξει σημαντικά τις προωθητικές ενέργειες.
Οι προσφορές αντιπροσωπεύουν πλέον κάτι λιγότερο από το 25% των πωλήσεων που έναντι 26,1% το πρώτο εξάμηνο του 2021.
Ειδικά σε απορρυπαντικά, καθαριστικά κ.λπ., προϊόντα που πρωταγωνιστούσαν στα φυλλάδια προσφορών, η μείωση των προωθητικών ενεργειών είναι μεγαλύτερη, στο 23,3% φέτος από 26,6% πέρυσι.
Συνολικά το 2021 οι προσφορές διαμορφώθηκαν στο 24,8% των πωλήσεων, έναντι 23,4% του 2020. Ωστόσο το 2019 ήταν στο 25,2%.
Τι γίνεται όμως στα σούπερ μάρκετ της Ευρώπης; Στη Βρετανία, που ο πληθωρισμός χτυπάει κόκκινο, ακολουθείται η τακτική του «παγώματος» των τιμών με τις αλυσίδες να προμοτάρουν μια σειρά κυρίως δικών τους προϊόντων οι τιμές των οποίων «παγώνουν» για ένα διάστημα.
Πρόσφατα «πάγωμα» τιμών ανακοίνωσε και ο γαλλικός λιανεμπορικός κολοσσός Carrefour. Αποφάσισε να «παγώσει» τις τιμές σε 100 προϊόντα καθημερινής χρήσης, από κονσέρβες σαρδέλας, μέχρι ρύζι, υγρά απορρυπαντικά, προϊόντα υγειονομικής περίθαλψης και ρούχα. Οι μειωμένες τιμές θα ισχύουν μέχρι τις 30 Νοεμβρίου στα καταστήματα της αλυσίδας στη Γαλλία. 
Το ενεργειακό κόστος «καταπίνει» τις προωθητικές ενέργειες
Όσες επιχειρήσεις προχώρησαν το προηγούμενο διάστημα σε απορρόφηση σημαντικού μέρους των ανατιμήσεων, έχουν περιορισμένα περιθώρια για προωθητικές ενέργειες, αναφέρεται από την πλευρά των Ελλήνων λιανεμπόρων.
Στελέχη της οργανωμένης λιανικής επισημαίνουν μάλιστα ότθ=ι οι προσφορές γίνονται κυρίως από τις εταιρείες που είχαν προχωρήσει το προηγούμενο διάστημα σε σημαντικές ανατιμήσεις.
Το ενεργειακό κόστος είναι ο λόγος που μειώνονται οι επενδύσεις των σούπερ μάρκετ σε προωθητικές ενέργειες, δηλώνουν. «Ειδικά οι μικρότερες αλυσίδες πιέζονται ασύμμετρα», συμπληρώνουν.
Λιανέμπορος που δραστηριοποιείται στη βόρεια Ελλάδα αναφέρει στον Οικονομικό Ταχυδρόμο ότι ακόμη και με τις κρατικές επιδοτήσεις στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, το κόστος της ενέργειας είναι υψηλότερο κατά 80% σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν.
Στροφή στα private label
Από τα ευρήματα των εταιρειών μετρήσεων προκύπτει πως στις κατηγορίες που παρατηρείται η μεγαλύτερη υποχώρηση των προσφορών, για παράδειγμα στα προϊόντα περιποίησης και προσωπικής υγιεινής και στα προϊόντα φροντίδας του σπιτιού, διαπιστώνεται μεγάλη άνοδος στα μερίδια των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Κι αυτό γιατί οι καταναλωτές επιδιώκουν με κάθε τρόπο να βρουν λύση στις δραματικές αυξήσεις τιμών.
Οι πωλήσεις των «ανώνυμων» προϊόντων εμφανίζουν στο πρώτο εξάμηνο του έτους αύξηση του μεριδίου τους σε αξία επί του συνόλου των πωλήσεων του κλάδου περίπου 16% έναντι 14,8% το 2021 και 15,4% το 2020. Στα εν λόγω ποσοστά δεν συνυπολογίζονται οι πωλήσεις της Lidl, οι οποίες αφορούν μια ιδιαίτερα διευρυμένη γκάμα προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. 
Ανατιμήσεις «φωτιά» και στο βάθος επιταγή ακρίβειας
Όπως προκύπτει από τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον τιμάριθμο, ο ρυθμός ανόδου των τιμών στα τρόφιμα και στα είδη σούπερ μάρκετ κινείται με απίστευτες ταχύτητες δημιουργώντας μεγάλη ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο, που πλέον φέρεται να εξετάζει παρεμβάσεις, όπως η επιταγή ακρίβειας, για να στηριχθούν τόσο τα χαμηλότερα εισοδήματα, όσο και ένα τμήμα της μεσαίας τάξης.
Ειδικότερα, η αύξηση στο ψωμί και στα δημητριακά ήταν 16,7% τον Ιούλιο σε ετήσια βάση όταν τον Ιούνιο ήταν 15,9% και τον Μάιο 13,4%.
Στα γαλακτοκομικά και τα αυγά τον Ιούλιο οι τιμές ανέβηκαν κατά 16,4% όταν τον Ιούνιο είχαν ανέβει 15,5% και τον Μάιο 14,1%.
Αντίστοιχα στα κρέατα καταγράφηκε αύξηση 16,7% τον Ιούλιο από 14,9% τον Ιούνιο και 13,8% τον Μάιο.
Στα έλαια και λίπη η αύξηση ήταν 27,3% τον Ιούλιο όταν τον Ιούνιο είχαν ακριβύνει 24,9% και τον Μάιο 23,2%.
Ανάλογη εικόνα έχουμε και την κατηγορία «καφές – κακάο – τσάι» οι τιμές των οποίων αυξήθηκαν 11,4% τον Ιούλιο από 8,6% τον Ιούνιο και 6,3% τον Μάιο.
Πηγή: ΟΤ
