«Έχουμε υποχρεώσεις σε ευρώ και όλοι θα ζητάνε ευρώ» – «Ανοησίες ότι δεν θα συμβεί και τίποτα αν φύγουμε από το ευρώ» είπε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος – Πρότεινε «ναι» στα μέτρα που ζητούν οι δανειστές με ρήτρα ανατροπής – Έκανε κριτική στο ΔΝΤ που προέβλεψε νέα ανακεφαλαιοποίηση κάνοντας λόγο για αυτοεκπληρούμενη προφητεία
Παρουσιάζοντας την «Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική» στα μέλη της επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος εξέφρασε ξεκάθαρα την άποψή του ότι τα πράγαματα θα γίνουν χειρότερα αν καθυστερήσει η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. «Δεν υπάρχει ορθολογική επιλογή μεταξύ ολοκλήρωσης της αξιολόγησης τώρα ή αργότερα. Αργότερα οι συνθήκες θα είναι πολύ χειρότερες. Αργότερα ίσως θα είναι πολύ αργά». Κάλεσε δε τόσο την κυβέρνηση όσο και τους πιστωτές «να κάνουν ένα βήμα πίσω. Δεν νοείται, μετά τις τόσες προσπάθειες, τις θυσίες και την ήδη επιτευχθείσα προσαρμογή, αποτυχία», τόνισε ο κ. Στουρνάρας.
Στη συνέχεια, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος εκλήθη να απαντήσει σε ερωτήσεις βουλευτών της επιτροπής για το Grexit, τη δραχμή αλλά και την εκτίμηση του ΔΝΤ ότι ενδεχομένως απαιτηθούν πρόσθετα κεφάλαια 10 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Η έξοδος από το ευρώ θα είναι η απόλυτη καταστροφή
Κάνουν λάθος όσοι επαναφέρουν θέμα δραχμής και Grexit. Αυτό δεν προκύπτει από καμία οικονομική ανάλυση. Η βελτίωση ανταγωνιστικότητας έχει ήδη επιτευχθεί. Το να φύγεις από το ευρώ δεν είναι απλή υποτίμηση. Είναι αλλαγή νομίσματος. Θα είναι η απόλυτη καταστροφή. Έχουμε υποχρεώσεις σε ευρώ και όλοι θα ζητάνε ευρώ. Θα συλλαμβανόμαστε στα σύνορα και δεν θα μπορούμε να ταξιδέψουμε. Οσοι λένε αυτές τις ανοησίες υποστηρίζοντας ότι δεν θα συμβεί και τίποτα αν φύγουμε από το ευρώ ας ταξιδέψουν στην Βόρειο Κορέα να καταλάβουν τι θα συνέβαινε.
Ναι στα προληπτικά μέτρα με ρήτρα ανατροπής τους
«Σε μια διαπραγμάτευση υπάρχουν πολλές παράμετροι και δίνεται το δικαίωμα στα μέλη για συμβιβασμό. Πάντα έτσι γίνεται. Σήμερα η κατάσταση είναι εύκολη για τους κυβερνώντες από ότι στο παρελθόν καθώς έχει επιτευχθεί το 90% των απαιτήσεων. Δεν δικαιολογείται αποτυχία» ανέφερε ο κ. Στουρνάρας για να εξηγήσει: «Το κόστος να κλείσουμε είναι πολύ μικρό σε σχέση με το όφελος που θα έχουμε. Το κόστος θα είναι τεράστιο αν δεν κλείσουμε».
Κληθείς να σχολιάσει την στάση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τα σενάρια που τον συνδέουν με το Grexit, ο κ. Στουρνάρας είπε: «Διαφωνώ με τον κ. Σόιμπλε στο βαθμό που έχει μιλήσει για Grexit. Δεν το έχω ακούσει με τα αυτιά μου. Στο βαθμό που το έχει πει είναι λάθος από ένα φιλοευρωπαϊστή. Ακόμα και με την θεωρία παιγνίων δεν είναι σωστή τακτική γιατί κανείς δεν το θέλει. Δεν το δεχόμαστε γιατί έχουμε κάνει πρόοδο μέσα από μεγάλες θυσίες».
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος επισήμανε ότι το μίγμα της «μείγμα» της ασκούμενης πολιτικής στηρίζεται στην υπερφορολόγηση και είναι υφεσιακό.
Ωστόσο, για το αφορολόγητο όριο, ο κ. Στουρνάρας είπε: «Μπορεί να γίνει μείωση αφορολόγητου αρκεί να εξαιρέσουμε οικογένειες με παιδιά. Μπορεί να γίνει κλιμάκωση σε σχέση με τέκνα». Επίσης, υποστήριξε ότι «μπορούν να γίνουν μειώσεις κρατικών δαπανών με παράλληλη μείωση φορολογικών συντελεστών. Ποιες δαπάνες; Να δούμε πως δίνονται επιδοτήσεις – επιχορηγήσεις στους ΟΤΑ . Μήπως οι αυτοτελείς πόροι δίνονται αυτόματα ως ποσοστό των φορολογικών εσόδων; Μήπως αυξάνοντας το ΦΠΑ πηγαίνουν αυτόματα έσοδα στους ΟΤΑ. Μήπως θα ήταν καλύτερα να χρηματοδοτούνται οι ΟΤΑ με βάση συγκεκριμένα πρότζεκτ και όχι μέσω της φορολογίας;». Για τις κοινωνικές δαπάνες ανέφερε ότι « η Ελλάδα σήμερα δαπανά πολλά για την 3η ηλικία εις βάρος των νέων. Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης του μείγματος» για να υπογραμμίσει σε άλλο σημείο «μείωση συντάξεων ή αύξηση φόρων μειώνει το εισόδημα. Όμως η αύξηση φόρων χτυπά το παραγωγικό κομμάτι. Το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής γέρνει προς την φορολογία. Αυτό σημαίνει υπερφορολόγηση». Αναφορικά δε με τον τομέα εργασίας είπε ότι «Δεν πρέπει στην αγορά εργασίας να αντιστρέψουμε οφέλη που έχουμε αποκτήσει. Σήμερα έχουμε πετύχει σημαντική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Ας μην χαθούν τα οφέλη αντιστρέφοντας μέτρα».
«Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα άρσης των capital controls» ανέφερε απαντώντας σε σχετικό ερώτημα ο κ. Στουρνάρας, επισημαίνοντας παράλληλα πως «αν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και η ΕΚΤ μας βάλει στην ποσοτική χαλάρωση τότε θα είναι θέμα χρόνου να βγει χρονοδιάγραμμα άρσης».
Επανερχόμενος δε στις συνέπειες που θα έχει η καθυστέρηση στο κλείσιμο της αξιολόγησης, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος είπε: «Το περιθώριο χρόνου είναι μικρό. Οι εταίροι θα κατεβάσουν τα μολύβια και θα επανέλθουν μετά τις εκλογές όταν πια θα είναι πολύ κοντά η αποπληρωμή ομολόγων. Ο εφιάλτης του πρώτου εξαμήνου 2015 θα επιστρέψει».
Με δραχμή, η Ελλάδα θα γίνει Βόρεια Κορέα
Ο διοικητής της ΤτΕ κληθείς να σχολιάσει δηλώσεις βουλευτών του κυβερνητικού κόμματος αναφορικά με την δραχμή είπε: «Κάνουν λάθος όσοι επαναφέρουν θέμα δραχμής και Grexit. Αυτό δεν προκύπτει από καμία οικονομική ανάλυση. Η βελτίωση ανταγωνιστικότητας έχει ήδη επιτευχθεί. Το να φύγεις από το ευρώ δεν είναι απλή υποτίμηση. Είναι αλλαγή νομίσματος. Θα είναι η απόλυτη καταστροφή. Έχουμε υποχρεώσεις σε ευρώ και όλοι θα ζητάνε ευρώ. Θα συλλαμβανόμαστε στα σύνορα δεν θα μπορούμε να ταξιδέψουμε. Οσοι λένε αυτές τις ανοησίες υποστηρίζοντας ότι δεν θα συμβεί και τίποτα αν φύγουμε από το ευρώ ας ταξιδέψουν στην Βόρειο Κορέα να καταλάβουν τι θα συνέβαινε».
Διαφωνώ με τα σενάρια ΔΝΤ για ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών
«Διαφωνώ με το ΔΝΤ για τα 10 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης. Δεν προκύπτει από τα στρες τεστ. Η υπόθεση να μπουκώσεις τις τράπεζες με κεφάλαιο δεν είναι σωστή. Όχι μόνο ιδιωτικοποίηση δεν θα γίνεται αλλά δεν θα λειτουργούν οι τράπεζες. Στην πράξη κρατικοποιούνται οι τράπεζες και αυτή την επιμονή του ΔΝΤ δε την καταλαβαίνω» σχολίασε σε άλλο σημείο για να προειδοποιήσει «Όμως το θέμα με τα 10 δισ. ευρώ δεν είναι απλό. Όταν λέγεται από το ΔΝΤ ίσως είναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία γι αυτό ας είμαστε προσεκτικοί».
Πρέπει να γίνει τώρα η εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος
«Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος τα έχει δεχθεί το Eurogroup αλλά έχει πει ότι θα εξειδικευτούν μετά το 2018 και εφόσον απαιτηθεί. Ειπα ότι είναι λανθασμένη προσέγγιση καθώς τώρα που υπάρχουν χαμηλα επιτόκια πρέπει να γίνει η εξειδίκευση. Το πακέτο ιδανικά πρέπει να έχει δέσμευση εφαρμογής των μεσοπρόθεσμων μέτρων. Μιλάμε για επέκταση λήξεων. Εχουν περιγραφεί ποιοτικά όχι ποσοτικά» ανέφερε σχετικά με τις συζητήσεις για την ρύθμιση του χρέους για να προσθέσει «Η ΕΚΤ δεν περιμένει το ΔΝΤ για να κάνει ανάλυση βιωσιμότητας χρέους όμως θέλει νομική δέσμευση από τον ESM ή από το Eurogroup ότι θα υλοποιηθούν. Ετσι θα ενταχθούμε στο QE».
Στουρνάρας: Αν καθυστερήσει η ολοκλήρωση της αξιολόγησης ίσως να είναι πολύ αργά
Την ανάγκη άμεσης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης επισήμανε ο κ. Γιάννης Στουρνάρας προειδοποιώντας πως ενδεχόμενη καθυστέρηση θα αποφέρει επώδυνα αποτελέσματα.
Παρουσιάζοντας την «Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική» στα μέλη της επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής υπογράμμισε κατά την έναρξη της τοποθέτησής του ότι «Δεν υπάρχει ορθολογική επιλογή μεταξύ ολοκλήρωσης της αξιολόγησης τώρα ή αργότερα. Αργότερα οι συνθήκες θα είναι πολύ χειρότερες. Αργότερα ίσως θα είναι πολύ αργά». Κάλεσε δε τόσο την κυβέρνηση όσο και τους πιστωτές «να κάνουν ένα βήμα πίσω. Δεν νοείται, μετά τις τόσες προσπάθειες, τις θυσίες και την ήδη επιτευχθείσα προσαρμογή, αποτυχία».
Ο κεντρικός τραπεζίτης εξήγησε ότι «Ο σημαντικότερος και αμεσότερος κίνδυνος είναι η μη έγκαιρη κατάληξη των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος. Δεδομένων των εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων σε μία σειρά από χώρες-μέλη της ευρωζώνης στο άμεσο μέλλον, ο χρήσιμος χρόνος που απομένει είναι πολύ μικρός. Υπενθυμίζεται ότι η δεύτερη αξιολόγηση έπρεπε, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, να είχε ολοκληρωθεί πέρυσι το Φεβρουάριο». Πρόσθεσε δε ότι ενδεχόμενη καθυστέρηση «πέραν του τρέχοντος μηνός» θα έχει τις εξής συνέπειες:
– Θα τροφοδοτήσει ένα νέο κύκλο αβεβαιότητας
– Θα καταστήσει δυσχερέστερη την επίτευξη συμφωνίας
– Θα υποσκάψει την προβλεπόμενη ανάκαμψη της οικονομίας.
– Θα καταστήσει ενδεχομένως αναγκαία τη λήψη νέων μέτρων για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων με αποτέλεσμα να μειώσει περαιτέρω το ρυθμό ανάπτυξης.
– Ένα τέτοιο αρνητικό σπιράλ θα μπορούσε να επαναφέρει την οικονομία σε ύφεση και στην επανάληψη των αρνητικών εξελίξεων που έλαβαν χώρα το πρώτο εξάμηνο του 2015.
«Στο εσωτερικό εξακολουθούν να υφίστανται αρκετά εμπόδια που επιβαρύνουν το επιχειρηματικό κλίμα και δυσχεραίνουν την υλοποίηση επενδύσεων, πέραν της αβεβαιότητας που σχετίζεται με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης» ανέφερε σε άλλο σημείο για να προσθέσει «Ορισμένα από αυτά συνδέονται με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες της κεντρικής διοίκησης, αλλά αφορούν και τα προσκόμματα που θέτουν διάφορα μικρά ή μεγάλα κατεστημένα συμφέροντα και παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω, καθυστερούν σημαντικές επενδύσεις. Αν δεν αντιμετωπιστούν αυτά τα εμπόδια στην πράξη που αποθαρρύνουν τις επενδύσεις, τότε οι προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας μπορεί να μην επιβεβαιωθούν, καθώς ένας από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας τα επόμενα χρόνια είναι η προσδοκώμενη άνοδος των επενδύσεων».
Επίσης, προειδοποίησε πως «λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοσιονομική προσαρμογή στηρίζεται ως επί το πλείστον σε μέτρα από την πλευρά των εσόδων, υπάρχει ο κίνδυνος η αυξημένη φορολόγηση να έχει μεγαλύτερες του αναμενομένου αρνητικές συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα. Συνεπώς, θα ήταν ευκταία η βελτίωση του μίγματος οικονομικής πολιτικής».
Ο κ. Στουρνάρας ενημέρωσε ότι η διάχυτη αβεβαιότητα λόγω της καθυστέρησης στο κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης επανέφερε την εκροή τραπεζικών καταθέσεων τις πρώτες εβδομάδες του 2017.
Συγκεκριμένα, είπε για το 2016 πως «Καταγράφηκαν ανακαταθέσεις τραπεζογραμματίων στις τράπεζες αξιόλογου ύψους και σε ορισμένες περιπτώσεις επιστροφή κεφαλαίων από το εξωτερικό. Είναι απολύτως αναγκαίο η τάση αυτή να διατηρηθεί, κάτι το οποίο δυστυχώς δεν αποτυπώνεται στα στοιχεία των πρώτων εβδομάδων του 2017. Αυτό αποδίδεται κυρίως στην αύξηση της αβεβαιότητας που συνδέεται με την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης. Αποτελεί ευθύνη όλων μας να εργασθούμε για την ταχεία αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης στην ευρύτερη καταθετική βάση ώστε να είναι εφικτή η άρση του συνόλου των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν τη σημασία διαμόρφωσης θετικού κλίματος στην οικονομία, καθώς η παράταση της αβεβαιότητας και η ενδεχόμενη υστέρηση στους κύριους μακροοικονομικούς δείκτες μπορούν να πλήξουν τα μεγέθη των τραπεζών και ιδιαίτερα τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας ενόψει των Stress Tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το 2018».
Παράλληλα, επισήμανε την ανάγκη αντιμετώπισης των «κόκκινων δανείων» καθώς όπως είπε «Ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων προς το σύνολο των ανοιγμάτων των εγχώριων τραπεζών σε ατομική βάση σταθεροποιήθηκε στο 45,2% κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2016. Ιδιαιτέρως υψηλά είναι τα ποσοστά των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μεταξύ των χρηματοδοτήσεων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες και μάλιστα στους επιμέρους κλάδους της εστίασης, της κλωστοϋφαντουργίας, της βιομηχανίας χάρτου και ξύλου, όπως και στους κλάδους των κατασκευών και του εμπορίου». Σε άλλο σημείο δε ανέφερε ότι: «Όπως προκύπτει από την πρώτη Έκθεση για τους επιχειρησιακούς στόχους μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που πρόσφατα δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος, οι συστημικές τράπεζες δεσμεύθηκαν για μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά περίπου 38% (ή περίπου 40 δισ. ευρώ) μέχρι το τέλος του 2019. Η μείωση αυτή αναμένεται να επιτευχθεί κυρίως μέσω μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων και οριστικών διευθετήσεων και επιλεκτικών διαγραφών δανείων».
