Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δημοσίευσε σήμερα τον νέο Δείκτη Μισθών στην Ευρωζώνη, με βάση τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ) που βρίσκονται σε ισχύ ως και τα μέσα Μαΐου του 2025.
Η είδηση που προτάσσει η ΕΚΤ είναι ότι οι ΣΣΕ που υπογράφηκαν κατόπιν συλλογικών διαπραγματεύσεων εργοδοτών και σωματείων εμφανίζουν μεγάλη επιβράδυνση στις μισθολογικές αυξήσεις.
Ενώ το 2024 δόθηκαν κατά μέσο όρο αυξήσεις μισθών της τάξης του 4,7%, το πρώτο πεντάμηνο του 2025 οι μισθολογικές αυξήσεις που συμφωνήθηκαν μέσω ΣΣΕ κινούνται στο 3,1%. Το ποσοστό αυτό προκύπτει αν υπολογίσουμε και την εξομάλυνση των προβλεπόμενων εφάπαξ πληρωμών (π.χ. επιδόματα, αναδρομικά). Χωρίς αυτήν, οι μισθολογικές αυξήσεις είναι ακόμα χαμηλότερες, στο 2,9% κατά μέσο όρο, έναντι 4,9% το 2024.
Οι αυξήσεις δεν αφορούν το σύνολο των μισθωτών, αλλά όσους καλύπτονται από ΣΣΕ. Το 2024 το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 48,8% κατά μέσο όρο στις χώρες που συμμετέχουν στον υπολογισμό του Δείκτη Μισθών της ΕΚΤ, ενώ το 2025 μειώθηκε στο 47,4%.
Οι αυξήσεις μισθών μέσω ΣΣΕ στην Ευρωζώνη ανήλθαν στο 3,1% το 2025, έναντι 4,7% το 2024 / πηγή: ΕΚΤ
Πτωτική τάση
Μέχρι εδώ τα στοιχεία δεν αποτελούν έκπληξη.
Όπως σημειώνει η ΕΚΤ, η πτωτική τάση του Δείκτη Μισθών για το υπόλοιπο του 2025, αντανακλά εν μέρει την τεχνική επίδραση των υψηλών εφάπαξ πληρωμών (που καταβλήθηκαν το 2024, αλλά δεν θα καταβληθούν το 2025) και τον εμπροσθοβαρή χαρακτήρα των αυξήσεων σε κάποιους τομείς το 2024.
Ο δείκτης μισθών της ΕΚΤ, εξαιρουμένων των εφάπαξ πληρωμών, δείχνει αύξηση 4,2% το 2024 και 3,8% το 2025.
Η ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι ο Δείκτης Μισθών υπόκειται σε αναθεώρηση, ενώ οι προβολές για τους επόμενους μήνες δεν αποτελούν προβλέψεις, αλλά αποτυπώνουν τις διαθέσιμες πληροφορίες με βάση τις υπάρχουσες ΣΣΕ.
Για μια πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση των μισθολογικών εξελίξεων στη ζώνη του ευρώ, η ΕΚΤ παραπέμπει στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, που ανακοινώθηκαν την περασμένη Πέμπτη, Ο προβλέψεις δείχνουν ετήσιο ρυθμό αύξησης της αμοιβής στο 3,2% ανά εργαζόμενο – με πτωτική πορεία κατά τη διάρκεια του 2025 (από 3,5% το πρώτο τρίμηνο στο 2,8% στο τέταρτο τρίμηνο).
Ψυχρολουσία τα στοιχεία για την Ελλάδα
Το στοιχείο όμως που αποτελεί αρνητική είδηση για την Ελλάδα αφορά το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από ΣΣΕ.
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στις ΣΣΕ, αλλά οι πληροφορίες για τα ποσοστά των εργαζομένων που καλύπτονται από αυτές ήταν συγκεχυμένες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ εκτιμάται ότι ως και το 2024 καλύπτονταν από κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ μόλις το 31% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο καθώς, από τις 43 ΣΣΕ που ήταν σε ισχύ, μόλις οι εννιά είχαν κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτικές, υπήρχε η διευκρίνιση ότι τα πραγματικά ποσοστά κάλυψης είναι σημαντικά χαμηλότερα.
Έρχεται τώρα η ΕΚΤ, με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, και χαμηλώνει κι άλλο τον πήχη: Στις αρχές του 2024 μόλις το 16% των εργαζομένων στην Ελλάδα καλυπτόταν από ΣΣΕ. Το πρώτο τρίμηνο του 2025 το ποσοστό ανέβηκε στο 19,3%, που παραμένει μακράν το χαμηλότερο στην Ευρωζώνη.
Το νέο απογοητευτικό στοιχείο είναι οι προβολές της ΕΚΤ για το υπόλοιπο του 2025, με βάση πάντα τα στοιχεία που παρέχει η Τράπεζα της Ελλάδας: Το δεύτερο τρίμηνο του 2025 το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων στην Ελλάδα από ΣΣΕ μειώνεται στο 16,2%, ενώ ως το τέλος του 2025 προβλέπεται περαιτέρω μείωση στο 8,2%.
Οδικός χάρτης για τις ΣΣΕ
Οι δυσοίωνες αυτές προοπτικές προκύπτουν με βάση τις ΣΣΕ που είναι τώρα σε ισχύ και σταδιακά εκπνέουν. Τα μοντέλα της ΕΚΤ αποτυπώνουν την τραγική υστέρηση της χώρας μας στο θέμα των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ο στόχος της κάλυψης τουλάχιστον του 80% των εργαζομένων από ΣΣΕ, που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί ακόμα όνειρο απατηλό.
Το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και ο σχεδιασμός «οδικού χάρτη» για την ενίσχυση των κλαδικών ΣΣΕ, κινούνται στην κατεύθυνση που έχει ορίσει η ευρωπαϊκή οδηγία. Το χρονοδιάγραμμα όμως για την υλοποίηση του σχεδίου παραμένει θολό.
Ένα από τα αγκάθια για την υπογραφή και την επέκταση των ΣΣΕ είναι η μνημονιακή διάταξη του 50%+1. Πρέπει δηλαδή οι ενώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών να αποδείξουν ότι εκπροσωπούν πάνω από τις μισές επιχειρήσεις ή εργαζομένους ενός κλάδου, προκειμένου η ΣΣΕ να έχει ισχύ για όλους. Διαφορετικά καθίσταται κενό γράμμα. Αυτό βολεύει εξαιρετικά τους εργοδότες, που «μπαινοβγαίνουν» από τις εργοδοτικές ενώσεις, βραχυκυκλώνοντας τις όποιες διαπραγματεύσεις.
Στις ρυθμίσεις που εξετάζονται είναι η μείωση του κατώτερου ορίου στο 40%, ώστε να ξεμπλοκάρει η διαδικασία υπογραφής ΣΣΕ.
in.gr
