Ν.Βέρρας
Μεγάλα προβλήματα φαίνεται να δημιουργεί το Προεδρικό Διάταγμα που ετοιμάζει η κυβέρνηση μετά από σχετική απόφαση που επιβάλλει το ΣΤΕ ώστε στα χωριά και στις πόλεις που είναι κάτω των 2 χιλιάδων κατοίκων να μην μπορούν να χτίσουν τα οικόπεδά τους οι ιδιοκτήτες καθώς αλλάζουν τους όρους δόμησης. Το θέμα έχει φέρει αναστάτωση και στην Ηλεία, μιας και είναι πολλές οι περιοχές που θα επηρεαστούν από τον νόμο αυτό και χιλιάδες περιουσίες θα απαξιωθούν πλήρως ενώ θα σταματήσουν πολλά έργα αλλά θα πει φρένο και στα Πολεοδομικά Σχέδια διάφορων δήμων που είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των περιοχών τους.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το ΠΔ θα απαγορεύει να χτίσει κάποιος σε οικόπεδο που δεν έχει γίνει κάποια δόμηση ενώ δεν θα έχουν πρόβλημα όσοι έχτισαν έναν όροφο και θέλουν να προσθέσουν έναν σκόμα, εάν αυτό φυσικά επιτρέπεται στην περιοχή τους. Έτσι όσοι αγόρασαν οικόπεδα για να χτίσουν κάποια στιγμή δεν θα μπορούν πια και θα είναι άχρηστη η επένδυσή τους.
Ταυτόχρονα, πυκνώνουν οι αντιδράσεις και οι πρωτοβουλίες θεσμικών και επιστημονικών φορέων, που ζητούν να μην εφαρμοστεί οριζόντια η συρρίκνωση των ορίων των οικισμών σε όλη τη χώρα αλλά να προβλεφθούν λύσεις επεκτάσεων εκεί που υπάρχει επιστημονική και κοινωνική τεκμηρίωση. Τι σχεδιάζει το ΥΠΕΝ για τα οικόπεδα που με το νέο ΠΔ μένουν εκτός των νέων οριοθετήσεων των οικισμών και χάνουν το δικαίωμα δόμησης.
→Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ ζητά διασφάλιση της συνέχειας δόμησης σε οικισμούς που διαθέτουν υποδομές και κοινωνική ζωή και ετοιμάζει παρέμβαση διαβούλευσης με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Συμβούλιο της Επικρατείας και το ΤΕΕ.
→Εκπρόσωποι αυτοδιοικητικών, επιστημονικών φορέων και πολιτικοί παράγοντες στην Κρήτη, σε συνεννόηση και σε συνεργασία με την ΠΕΔ Κρήτης αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για να δοθεί από το ΥΠΕΝ η δυνατότητα στις περιοχές που τίθενται με το Π.Δ. 194/2025 εκτός ορίων οικισμών να πάρουν αρτιότητα υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν «πρόσωπο» στο δρόμο, κάτι το οποίο θα πρέπει να προβλεφθεί και στο εφαρμοστέο θεσμικό πλαίσιο.
→Κάθετα αντίθετοι με το Π.Δ. του Υπουργείου Περιβάλλοντος, με άρθρο του οποίου θα γίνει επανακαθορισμός στα όρια των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, γεγονός που θα επιφέρει πολλά προβλήματα σε ιδιοκτήτες ακινήτων και θα επιδεινώσει την ερήμωση των χωριών, δηλώνουν ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Θωμάς Μπέγκας και ο Περιφερειάρχης, Αλέξανδρος Καχριμάνης.
→Ο εκπρόσωπος της ΠΟΜΙΔΑ στην Αιτωλοακαρνανία λέει ότι « ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι θα βγουν τα οικόπεδά του στο χωριό άχρηστα, θα είναι μη οικοδομήσιμα».
→«Οι επιλογές οριζόντιων περιορισμών, που επιτρέπουν μόνο τη μείωση ή τη διατήρηση των υφιστάμενων ορίων και όχι την προσαρμοσμένη αύξηση, όπου αυτό είναι επιστημονικά και κοινωνικά δικαιολογημένο, αντιβαίνει στις αρχές του αναπτυξιακού σχεδιασμού τονίζει η Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων (ΕΤΑΝΕΠ).
Tι σχεδιάζει το υπουργείο για οικόπεδα που χάνουν το δικαίωμα δόμησης
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος, αφού θεσμοθετήθηκε και έχει τεθεί σε ισχύ το νέο ΠΔ 194/2025, με τίτλο: «Καθορισμός κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης» υπάρχουν σχεδιασμοί για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα απώλειας του δικαιώματος δόμησης, που δημιουργείται για χιλιάδες ιδιοκτήτες.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 194/2025 προβλέπονται τρεις ζώνες για τους οικισμούς, σύμφωνα με τη χρονική εξέλιξή τους μέχρι το 1983:
Ζώνη Α οικισμού: Τμήμα προϋφιστάμενο του 1923 (ιστορικός πυρήνας).
Στην Α’ Ζώνη η ελάχιστη αρτιότητα είναι 2 στρέμματα και το ελάχιστο μήκος προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο τα 15 μέτρα.
Ζώνη Β οικισμού: Το συνεκτικό́ τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983.
Ζώνη Β1 οικισμού: Το διάσπαρτο τμήμα αυτού, που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983.
Στις Ζώνες Β’ και Β 1του οικισμού άρτια οικόπεδα θεωρούνται όσα είναι από 300 τ.μ. έως 2.000 τ.μ. με πρόσωπο 10 μέτρων σε κοινόχρηστο χώρο. Από την κατηγοριοποίηση έχει απενταχθεί η Γ΄ Ζώνη που είχε περιληφθεί στο προηγούμενο σχέδιο Π.Δ. (που εστάλη στο ΣτΕ και απορρίφθηκε) και περιλάμβανε τις περιοχές του οικισμού μετά τη Β1΄ Ζώνη μέχρι και το καθορισμένο όριο του οικισμού
Οι διατάξεις του Π.Δ. 194/2025 δεν κάνουν καμία πρόβλεψη για τους οικισμούς μετά το 1983.
Μετά από την έκδοση του Π.Δ. 194/2025, οι πολίτες που είχαν περιουσίες στις περιοχές που δεν προβλέπονται στο Π.Δ. δικαιολογημένα ανησυχούν για την αρτιότητα των οικοπέδων τους. Όσοι πολίτες έχουν ήδη χτίσει, σε τέτοιες περιοχές δεν θα έχουν καμία συνέπεια.
Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι, που έχουν ιδιόκτητα οικόπεδα στις παραπάνω περιοχές, χωρίς να έχουν ακόμη χτίσει και ανησυχούν ότι, πολλά από αυτά κινδυνεύουν να γίνουν ξαφνικά αγροτεμάχια.
Ειδικά όσοι αγόρασαν τέτοια οικόπεδα με την προοπτική της οικοδόμησης, διατρέχουν κίνδυνο άμεσης οικονομικής ζημίας, όσο παραμένει αδιευκρίνιστο το πλαίσιο για τις περιοχές αυτές. Δηλαδή, δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη, αν θα θεωρηθούν εντέλει εκτός σχεδίου πόλεως, με ό,τι απώλειες αυτό συνεπάγεται.
Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ) που θα είναι εκτός ορίων οικισμού και εκτός σχεδίου
Σύμφωνα με δηλώσεις αρμοδίων παραγόντων της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ υπάρχει πρόθεση του υπουργείου να οργανώσει αυτές τις περιοικιστικές Ζώνες (Ζώνες Γ’ ή τμήματα αυτών) σε Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ) που θα είναι εκτός ορίων οικισμού και εκτός σχεδίου.
Μαζί με τη δυνατότητα δόμησης στις περιοχές αυτές, ο νομοθέτης θα μπορέσει να βάλει ειδικές χρήσεις (π.χ. κοινωνική κατοικία) και να προσδιορίσει και μία αρτιότητα, η οποία να είναι μεταξύ 2 και 4 στρεμμάτων. Επομένως αυτή η περιοικιστική περιοχή θα έχει μεγαλύτερη αρτιότητα από τα εντός οικισμού, που είναι 300 έως 400 τ.μ. , αλλά μικρότερη από την εκτός σχεδίου και θα οργανωθεί υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.
